Ongeveer 800.000 huishoudens met een laag inkomen krijgen in 2022 een eenmalige energietoeslag. De hoogte van de energietoeslag is verschillend per gemeente maar zal in de meeste gevallen tussen de € 200,- en € 800,- liggen.
Wat een laag inkomen is, bepaalt elke gemeente zelf. In sommige gemeenten is dat een netto maandelijks inkomen dat niet hoger mag zijn dan 130% van de bijstandsnorm. Maar er zijn ook gemeenten die een grens hanteren van 125%, 120% of 110% van de bijstandsnorm. Het gaat daarbij om het inkomen van de aanvrager en zijn/haar eventuele partner.
Wie krijgt de energietoeslag automatisch en wie moet het zelf aanvragen? Er zijn verschillende groepen te onderscheiden:
- Mensen die bekend zijn bij hun gemeente omdat ze een bijstandsuitkering ontvangen (Participatiewet, IOAW, IOAZ, Bbz of individueel inkomenstoeslag) krijgen het bedrag in de meeste gevallen tussen 1 en 15 april automatisch op hun rekening. Niet alle gemeenten betalen het bedrag in één keer uit.
- Ook mensen zonder bijstand van wie het inkomen op een andere manier bij de gemeente bekend is (bijv. omdat men gebruik heeft gemaakt van een zgn. minimaregeling of in het bezit is van een stadspas), krijgen het geld automatisch.
- Voor ontvangers van de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO) kunnen gemeentes gegevens opvragen bij de Sociale Verzekeringsbank, zodat ook deze groep de energietoeslag zoveel mogelijk automatisch ontvangt.
- Huishoudens met een laag inkomen die niet bekend zijn bij de gemeente (bijvoorbeeld mensen met een UWV-uitkering, werkenden met een laag inkomen of AOW-ers met een klein aanvullend pensioen), moeten zélf bij hun gemeente een aanvraag doen. Deze mensen dienen zelf de website van hun gemeente in de gaten te houden om te zien wanneer en hoe er kan worden aangevraagd! In veel gemeentes is dat vanaf begin mei. Voor de aanvraag zijn de volgende bewijsstukken nodig:
-
- kopie/scan ID-kaart of paspoort aanvrager en eventuele partner (geen rijbewijs);
- bewijsstukken (jaar)inkomen, (voorlopige) aanslag Belastingdienst, jaaropgaven (uitkering, salaris, pensioen) of loonspecificaties, van aanvrager en eventuele partner;
- afschrift bankrekening waarop energietoeslag gestort moet worden, met daarop zichtbaar rekeningnummer en naam;
- eventueel andere bewijsstukken waaruit blijkt dat u de energietoeslag nodig heeft.
Betalingsproblemen na ontvangst van of net geen recht op energietoeslag? In de praktijk kan het gebeuren dat ook na het krijgen van de energietoeslag er betalingsproblemen zijn omdat de energiekosten hoger zijn of omdat er andere betalingsproblemen of schulden zijn. Of is het inkomen net te hoog om in aanmerking te komen voor de energietoeslag, maar dreigt men in financiële problemen te geraken. Advies is om dan contact op te nemen met de gemeente (loket geldzaken / dienst schulddienstverlening), om na te gaan of op individuele basis maatwerk geleverd kan worden bijv. middels individuele bijzondere bijstand.
Hoe zit het met de G4 gemeentes:
- Amsterdam: Energietoeslag – Gemeente Amsterdam
Geld om de energiekosten te betalen: voldoet u aan de voorwaarden? – Gemeente Amsterdam
Amsterdam kijkt naar het fiscaal jaarinkomen van 2021 voor het bepalen van het recht op de energietoeslag. De grens voor een alleenstaande is: € 20.878,- (AOW-er is: 19.765,-); voor samenwonenden: 087 (AOW-ers met jongere partner: 26.454) en voor alleenstaande met jonge kinderen: 26.097,- (AOW-ers 24.904,-).
Huishoudens die bekend zijn bij de gemeente hebben inmiddels € 200,- vergoed gekregen en krijgen de resterende € 600,- naar verwachting nog in de maand april. Huishoudens die niet bij de gemeente bekend zijn maar wel recht hebben kunnen naar verwachting eind april zelf een aanvraag doen. - Den Haag: Den Haag – Energietoeslag aanvragen
Huishoudens met een inkomen tot 130% van de bijstandsnorm krijgen in één keer een vergoeding van € 900,-. - Rotterdam: Energietoeslag voor lage inkomens | Rotterdam.nl
Huishoudens met een inkomen tot 110% van het wettelijk sociaal minimum hebben recht op € 800,- energietoeslag. Huishoudens met een inkomen tussen 110% tot 130% van het wettelijk sociaal minimum hebben recht op € 200,- energietoeslag. - Utrecht: Vergoeding energiekosten | Gemeente Utrecht
Huishoudens met een inkomen tot 125% van het sociaal minimum hebben recht op de energietoeslag van € 800,-.
Achtergrondinformatie
1. Algemeen: stijgende energierekening wordt deels gecompenseerd
Huishoudens en bedrijven krijgen in 2022 korting op hun stijgende energierekening. Dit gebeurt door een lagere energiebelasting en tijdelijk lagere btw op energie. Een huishouden met een gemiddeld energieverbruik betaalt in daardoor 2022 rond de € 565,- minder aan energiebelasting en btw.
Ongeveer 800.000 huishoudens met een laag inkomen krijgen daarnaast een eenmalige energietoeslag van – in de meeste gevallen – € 800,-. Dit krijgen deze huishoudens van hun gemeente. Daarnaast trekt het kabinet 300 miljoen euro extra uit om kwetsbare huishoudens te helpen met de isolatie van hun woning. Sommige gemeenten geven inwoners bijv. een doos met energiebesparende tips en producten. Daarnaast zijn er in veel gemeenten energiecoaches beschikbaar die mensen gericht kunnen adviseren hoe zij hun energiekosten (verder) omlaag kunnen krijgen.
2. Wetstechnisch: de energietoeslag is een vorm van categoriale bijzondere bijstand.
Op 15 maart jl. is een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd om ‘gemeenten de bevoegdheid te geven om in het kalenderjaar 2022 een eenmalige energietoeslag toe te kennen aan huishoudens met een inkomen op of net boven het sociaal minimum’.
Het ministerie van SZW vindt het belangrijk dat de eenmalige energietoeslag door gemeenten zoveel mogelijk uniform wordt uitgevoerd, ook vanwege de landelijke aard van de huidige energieproblematiek. Om deze uniformiteit te bevorderen heeft het ministerie van SZW in afstemming met de VNG een richtlijn opgesteld ten aanzien van de doelgroep en het uit te keren bedrag. Het Ministerie van SZW adviseert gemeentes dringend om deze landelijke richtlijn te volgen. Maar elke gemeente maakt zijn eigen beleidskeuzes en bepaalt de eigen beleidsregels voor de toekenning van deze energietoeslag. Elke gemeente beslist ook zelf over de inkomensgrens die geldt om in aanmerking te komen. Er zijn dus verschillen tussen gemeentes zowel voor wat betreft de inkomensgrens als de hoogte van het bedrag.
3. De landelijke (niet bindende) richtlijn: enkele onderdelen
* Inkomensgrens
Aanbevolen wordt om bij het bepalen wie in aanmerking komt voor de energietoeslag aan te sluiten bij het lokale minimabeleid. Als voor (het merendeel van) de minimaregelingen in een gemeente de inkomensgrens van 120% van de bijstandsnorm geldt, dan geeft de richtlijn aan om ook voor de energietoeslag een inkomensgrens van 120% te hanteren. Een inkomensgrens lager dan 120% van het sociaal minimum hanteren wordt niet wenselijk geacht.
* Hoogte van de energietoeslag: Het kabinet heeft met de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en Divosa afgesproken dat er wordt ingezet op het bereiken van maximaal 800.000 huishoudens met een eenmalige energietoeslag van € 800,- als richtbedrag. Aanbevolen wordt om dit richtbedrag van € 800,- aan te houden. De gemeente kan eventueel differentiëren naar leefsituatie en een alleenstaande een lager, of gehuwden/samenwonenden een hoger bedrag toekennen. Vanwege de beoogde eenvoud van de regeling wordt afgeraden om dit te doen.
* Vermogenstoets: Vanwege een snelle uitvoerbaarheid van de regeling wordt aangeraden het vermogen van de aanvrager en eventuele partner buiten beschouwing te laten. De gemeente hoeft dus geen vermogenstoets toe te passen en kan het recht op de energietoeslag bepalen aan de hand van alleen het inkomen.
* Tijdsplanning: De energietoeslag moet dit kalenderjaar (2022) aan rechthebbenden zijn uitbetaald, maar de gemeente is verder vrij om te bepalen wanneer. Voor een snelle uitvoering van de regeling is het mogelijk de doelgroep uit te splitsen in een groep die de energietoeslag ambtshalve (oftewel automatisch) krijgt toegekend en een groep die de energietoeslag alleen op aanvraag kan ontvangen. De toeslag aan de eerste groep kan snel worden uitgekeerd. Aan de tweede groep volgt de uitbetaling na de toekenning op de aanvraag, waarbij de duur van de aanvraagperiode wordt bepaald door de gemeente.
NB: Elke gemeente heeft de bevoegdheid om in 2022 een eenmalige energietoeslag toe te kennen aan huishoudens met een laag inkomen; het is dus geen verplichting.
4. Meer info