Op uitnodiging van de Staatscommissie hadden Soenil Jangbahadoer Sing en Thérese Nleng vanuit het Netwerk NOOM op 20 mei 2025 een eerste kennismakingsgesprek in Den Haag over de thema’s waar wij gezamenlijk aan werken.

De Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme onderzoekt discriminatie en racisme in alle sectoren van de Nederlandse samenleving. Ook onderzoekt zij discriminatie en etnisch profileren bij en door de overheid. Op basis van het onderzoek informeert de Staatscommissie de overheid over de stand van discriminatie en racisme. Daarnaast adviseert zij de overheid over de verbetering van beleid, wet- en regelgeving, met als doel om discriminatie en racisme tegen te gaan.  Enkele belangrijke thema’s van de Staatscommissie zijn:

1. Structurele oorzaken aanpakken

Discriminatie en racisme zijn geen incidenten, maar vaak geworteld in structurele systemen. Om deze aan te pakken, is het nodig om institutionele ongelijkheid in kaart te brengen en door te lichten – van overheidsbeleid en wetgeving tot de werking van organisaties. Bijvoorbeeld:

Arbeidsmarkt: Anonieme sollicitaties en monitoring van representatie op alle niveaus kunnen bijdragen aan gelijke kansen.
Onderwijs: Eerlijke kansen bij schooladvies, en meer diversiteit in leermateriaal en personeel kunnen helpen stereotypering tegen te gaan.
Handhaving en justitie: Etnisch profileren dient actief te worden bestreden, en meldsystemen voor discriminatie moeten laagdrempelig en effectief zijn.

2. Erkenning en bewustwording

Racisme en discriminatie worden nog te vaak ontkend of gebagatelliseerd. Erkenning is essentieel – niet alleen van de historische erfenis van kolonialisme en slavernij, maar ook van hedendaagse vormen van uitsluiting.
Stimuleer onderwijs over racisme, zowel historisch als actueel.
Investeer in bewustwordingscampagnes die niet alleen gericht zijn op slachtoffers, maar ook op de samenleving als geheel.

3. Versterken van meld- en handhavingsstructuren

Veel mensen melden discriminatie niet, omdat ze geen vertrouwen hebben in het systeem of omdat de bewijslast te zwaar is. Daarom is het nodig om:
Meldprocedures gebruiksvriendelijker en vertrouwelijker te maken.
Meer bevoegdheden te geven aan toezichthouders zoals het College voor de Rechten van de Mens.
Zichtbaar te maken wat er gebeurt met meldingen – transparantie leidt tot vertrouwen.

4. Rol van de overheid

De overheid moet het goede voorbeeld geven. Discriminerende algoritmes, ongelijke behandeling bij belastingdiensten of onbegrijpelijke procedures bij verblijfsaanvragen dragen bij aan institutioneel wantrouwen.
Zorg voor een antidiscriminatie-toets bij nieuw beleid.
Wees transparant over fouten, zoals bij de Toeslagenaffaire, en compenseer slachtoffers rechtvaardig.

5. Inclusieve representatie

Verandering vraagt om mensen met diverse achtergronden op invloedrijke posities. Dit is geen kwestie van ‘positieve discriminatie’, maar van het doorbreken van gesloten netwerken. Stel doelen voor diversiteit in topfuncties, bij overheid en bedrijfsleven. Ondersteun leiders met een inclusieve visie – en spreek uit als het misgaat.

Tot slot:

Discriminatie en racisme zijn hardnekkig, maar niet onoverwinnelijk. Met daadkrachtig beleid, eerlijke erkenning en echte betrokkenheid kan Nederland toewerken naar een samenleving waarin ieder mens meetelt en meedoet. Tijdens het gesprek was men buitengewoon geïnteresseerd in het werk van Netwerk NOOM en de actieve inzet en toewijding van sleutelpersonen.

Tenslotte geven wij graag nog de volgende boodschap door:

Geachte commissieleden,

Dank voor de mogelijkheid om vanuit het Netwerk NOOM input te leveren aan de Staatscommissie tegen Discriminatie en Racisme. Het werk dat u verricht is van fundamenteel belang voor een inclusieve, rechtvaardige en democratische samenleving waarin iedereen gelijke kansen krijgt – ongeacht afkomst, huidskleur, religie, seksuele oriëntatie, genderidentiteit, beperking of sociaaleconomische achtergrond.

Wij wensen u veel voortvarendheid, daadkracht en succes bij het werk!

Met vriendelijke groet,

Netwerk NOOM.