Uit verschillende onderzoeken, landelijk en in gemeenten zoals Rotterdam en Utrecht, blijkt dat een groot deel van de migrantenouderen eenzaamheid ervaart. Het programma Sociaal Vitaal in Kleur, dat wordt uitgevoerd door het NOOM, is een goed middel gebleken om gevoelens van eenzaamheid onder ouderen die zelfstandig wonen te voorkomen of te verkleinen.
In eerste instantie is Sociaal Vitaal in Kleur een gevarieerd beweegprogramma, gericht op het bevorderen van een gezonde leefstijl. Door de wekelijkse bewegingslessen en het samenzijn daarna, ontstaat er een gemeenschapsgevoel tussen ouderen onderling, vrijwilligers en sleutelfiguren.
Vrijwilligers Sociaal Vitaal in Kleur
Het grootste deel van de docenten van het beweegprogramma zijn vrijwilligers en/of sleutelfiguren die een training van stichting Galm hebben gevolgd. Zij krijgen handvatten hoe een beweegles opgebouwd wordt, informatie over de invloed van het ouder worden op het lichaam, gevarieerde oefeningen die geschikt zijn voor het ontwikkelen van spierkracht en conditie. In een masterclass die tussendoor wordt aangeboden wordt dieper op onderwerpen ingegaan.
Naast deze beweegdocenten zijn er andere vrijwilligers die helpen bij de bijeenkomsten. Zij kunnen een praatje maken met de oudere of hen blijven motiveren om mee te doen. Want ja, het kan wel gebeuren dat een oudere een “pijntje hier, een pijntje daar” ervaart en kan denken dat bewegen uit den boze is. de overige vrijwilligers die nauw bij de bijeenkomsten betrokken zijn delen met elkaar hun inzichten en kennis die ze hebben opgedaan met elkaar. Dat wordt zeer gewaardeerd, want beweegdocenten doen kennis en inzichten op tijdens de beweeglessen die ze aan elkaar doorgeven.
Fitheidstest en eenzaamheid
Van de deelnemers wordt aan het begin een fitheidstest afgenomen en er worden vragen gesteld over de mate van bewegen, gezondheid en gevoelens die kunnen duiden op eenzaamheid. Ouderen vinden deze testen heel belangrijk en nemen er graag aan deel. Het wordt vaak een gezellige boel omdat ze elkaar stimuleren om oefeningen sneller, dan wel rustiger te doen of vol te houden. Ook wil men graag weten wat de cijfers zeggen over de bloeddruk. Is het zorgelijk of niet? Indien de meting hoog uitvalt – of in elk geval hoger dan verwacht als iemand al hoge bloeddruk heeft – wordt hij/zij geadviseerd om contact te zoeken met de praktijkondersteuner of huisarts. Na enige tijd wordt de test herhaald en kan het effect van sociaal Vitaal in Kleur worden gemerkt. Namelijk een betere conditie en een afname van eenzaamheidsgevoelens.
Voortgang Sociaal Vitaal in Kleur
In de afgelopen periode heeft Sociaal Vitaal in Kleur het tempo van uitvoering moeten bijstellen door corona. Het was niet altijd mogelijk om elkaar te ontmoeten en te bewegen. Wat wel mogelijk was, is wandelen. Daaraan is gehoor gegeven en zijn er wandelgroepen gevormd. Met de versoepelingen en toch een minder ingrijpende ziektebeeld van corona, voelen ouderen zich redelijk veilig en durven weer bij elkaar te komen. In de fitheidstesten die afgenomen worden, geven juist de meest kwetsbare ouderen te kennen dat ze veel minder zijn gaan bewegen. De motivatie om elkaar weet te ontmoeten en te bewegen is daarom extra groot, zij het dat voorzichtigheid nog altijd geldt. Mede daarom zijn de groepen nog niet zo groot als voor corona.
In Rotterdam wordt sinds 2019 Sociaal Vitaal in Kleur succesvol uitgevoerd. Dit heeft de gemeente doen besluiten het project tot en met 2025 te verlengen. Op dit moment zijn er 30 groepen actief en in de komende jaren zullen nieuwe groepen bereikt worden. Met de verlenging van het project kunnen resultaten goed geborgd worden in het Rotterdamse. Alle samenwerkingspartijen krijgen voldoende tijd om Sociaal Vitaal in Kleur te omarmen en hun aanbod op maat te maken voor kwetsbare migranten ouderen. Het effect zal zijn dat migrantenouderen veel minder eenzaamheidgevoelens zullen ervaren.
In Utrecht is de uitvoering van Sociaal Vitaal in Kleur mogelijk gemaakt door een subsidie van ZonMw. Er zijn 8 groepen ouderen gestart met een Marokkaans, Turks, Surinaams Hindostaans, Spaanse achtergrond en één gemengde groep met diverse achtergronden. Een handleiding is in de maak voor onze lokale partners zodat zij blijvend Sociaal Vitaal in Kleur kunnen uitvoeren. Maar ook op andere plekken in het land kan deze handleiding worden gebruikt. Want ondertussen zijn we met aanvragen bezig voor de gemeenten Den Haag, Amersfoort en Roosendaal. We wachten niet af, want in Amersfoort is er al een multiculturele wandelgroep gestart.