Programma t.b.v. het terugdringen van eenzaamheid en het bevorderen van passende zorg bij oudere migranten

Sociaal Vitaal in Kleur is een programma dat vooral gericht is om het bewegen en gezond gedrag van ouderen vanaf 55 jaar met een migrantenachtergrond te stimuleren. Het bewegen wordt aangegrepen om ook sociale vaardigheden en de weerbaarheid te vergroten. Bijvoorbeeld leren hoe je kunt omgaan met moeilijke of onveilige situaties. Daarnaast is het actief bezig zijn een middel om eenzaamheidgevoelens van ouderen te verminderen of te voorkomen.

Al eerder heeft het NOOM in verschillende gemeenten dit programma uitgevoerd. In Rotterdam wordt het programma nog steeds uitgevoerd en draagt de gemeente dit programma een warm hart toe. Dit jaar starten wij in de gemeente Utrecht met Sociaal Vitaal in Kleur, kortweg SViK. Naast onze samenwerking met de Hanzehogeschool en GALM, zijn onze lokale samenwerkingspartners Dock en Cosbo stad Utrecht belangrijk bij de uitvoering.
Gevolgen corona
Een van de gevolgen van corona is helaas dat ouderen minder zijn gaan bewegen. Waar men eerst dagelijks boodschappen deed juist om er op uit te gaan of naar de wekelijkse bijeenkomsten in buurthuis om anderen te ontmoeten, zijn deze activiteiten tot een minimum beperkt of zelfs weggevallen. Helaas duurt de lockdown ook langer dan verwacht, waardoor ouderen langer inactief blijven. Het gevolg van het zeer strikt toepassen van de adviezen kan tot gevolg hebben dat eenzaamheidsgevoelens kunnen gaan overheersen. Wat de beperkingen ook zijn, bewegen wordt door huisartsen en overheid gestimuleerd. Daarom wordt opgeroepen om vooral te blijven bewegen met inachtneming van de maatregelen.
Sociaal Vitaal in Kleur in Rotterdam
De eerste gemeente in Nederland die SViK omarmde is de gemeente Rotterdam. Met een opstartsubsidie voor de periode juli-december 2019 en de uitgesproken intentie om SViK tot 1 juli 2022 te subsidiëren is SViK-010 in juli 2019 gestart.
In 2019 hebben 20 migrantenvrijwilligers/sleutelfiguren deelgenomen aan diverse trainingen die door het NOOM zijn georganiseerd, al dan niet in samenwerking met andere partners. Door het volgen van deze trainingen zijn zij in staat om de groepen die zij actief begeleiden ook te informeren over belangrijke zaken en/of hen te stimuleren om na te denken en met hun naasten het gesprek aan te gaan over bijv. de zorg die zij zouden willen ontvangen, hun woonwensen, enz. Naast deze 20 getrainde vrijwilligers is een groep van nog eens 16 vrijwilligers en sleutelfiguren bereid om actief mee te werken aan de uitvoering van SViK-010. Zij staan weer in contact met -en kunnen een beroep doen op -een veel grotere groep vrijwilligers en sleutelfiguren binnen de verschillende gemeenschappen.
In totaal zijn in de periode t/m december 2019 20 groepen bereikt. Hierbij zijn ruim 30 sleutelfiguren en vrijwilligers betrokken. Aan de bijeenkomsten die zijn georganiseerd hebben zo’n 284 ouderen deelgenomen. Het betreft de Caribische-, Chinese-, Hindoestaanse-, Kaapverdische, Marokkaanse, Surinaamse, Turkse en vluchtelingenouderen. Ook met de Spaanssprekende netwerken zijn contacten gelegd.Ondanks de Coronapandemie is het NOOM er ook in 2020 in geslaagd om de inzet van zo’n 43 sleutelfiguren en vrijwilligers te begeleiden en te coördineren, die op hun beurt 281 ouderen hebben ondersteund, verdeeld over 24 groepen. Niet meegeteld zijn hierbij ouderen die eenmalig zijn ondersteund in de vorm van een telefoontje of (huis)bezoek, dan wel met een kleine attentie.
Een uitgebreider verslag over de activiteiten in Rotterdam is hier te downloaden.
Sociaal Vitaal in Kleur in Utrecht
Uit cijfers van de gemeente Utrecht blijkt dat 59% van de ouderen met een migratieachtergrond eenzaamheid ervaren. Uit landelijke cijfers blijkt dat bij Marokkaanse, Turkse en Chinese ouderen met een migratieachtergrond 62% zich sociaal eenzaam voelt. Gesprekken met sleutelfiguren uit deze groepen bevestigen dit beeld. Daarom ligt de focus van SViK vooral op deze groepen. Met de hulp van sleutelfiguren en vrijwilligers moet het mogelijk zijn om veel van deze ouderen te bereiken. Met hen zullen wij nauw samenwerken en met organisaties zoals de thuiszorgorganisaties die thuis bij kwetsbare ouderen komen. Ouderen worden op verschillende manieren actief bij de uitvoering van het programma betrokken.
Voor deelnemers zijn de resultaten van Sociaal Vitaal in Kleur:
- verbetering van sociale vaardigheden om sociale contacten te leggen en te onderhouden in de eigen leefomgeving, dus verminderen van eenzaamheid;
- verbetering van fitheideigenschappen zoals beenkracht en uithoudingsvermogen ter ondersteuning van de zelfredzaamheid;
- verbetering van veerkracht waardoor men beter om kan gaan met kwetsbaarheid;
- verbetering van gezondheidsvaardigheden door een gezonde leefstijl.
Bij de uitvoering van het programma Sociaal Vitaal in Kleur zullen alle coronamaatregelen in acht worden genomen en zullen wij op een creatieve manier het programma coronaproof uitvoeren. Het programma SViK ziet er als volgt uit:
- Het afnemen van een fitheidstest. Ouderen die te kennen hebben gegeven, deel te willen nemen aan SViK worden uitgenodigd om mee te doen aan een fitheidstest op een voor hen bekende locatie in de wijk. Indien het voor hen niet mogelijk is om zelf naar de locatie te gaan, dan wordt er een oplossing gezocht door naar vervoersmogelijkheden te kijken. Uit ervaring die opgedaan is bij de voorgaande Sociaal Vitaal ik Kleur projecten in het land, weten we dat dit onderdeel bij veel ouderen op grote belangstelling kan rekenen. Zij willen graag weten hoe het gesteld is met hun bloeddruk, maar ook de metingen van bijvoorbeeld beenkracht en uithoudingsvermogen. Na enige tijd wordt er weer een fitheidstoets afgenomen en kunnen ouderen merken wat het effect is geweest van deelname.
- Het volgen van het beweegprogramma en informatiebijeenkomsten. De docenten van het beweegprogramma zijn vrijwilligers en/of sleutelfiguren die een training volgen van stichting Galm. Tijdens de training leren zij welke oefeningen geschikt zijn voor ouderen en hoe ze daar creatief mee om kunnen gaan. Ook worden zij getraind hoe ze de weerbaarheid van de deelnemers kunnen vergroten. Tijdens het programma is er voldoende ruimte voor informatiebijeenkomsten over onderwerpen die ouderen zelf aandragen. Aan het onderwerp eenzaamheid wordt aandacht besteed, vooral hoe men daarmee om kan gaan.
Zoals gezegd gaan wij op zoek naar creatieve manieren om het project coronaproof uit te voeren. Te denken valt aan vooral veel in de buitenlucht bewegen in kleine groepen, thuis bewegen met ondersteuning van een vrijwillige docent, filmpjes die via de app verspreid kunnen worden of door beweegflyers. De beweegdocent blijft warm contact houden met de deelnemer(s), zodat zij gemotiveerd blijven om te bewegen. Uiteindelijk is het de bedoeling dat ouderen die dit programma volgen, het bewegen, de adviezen omtrent gezondheid en overige adviezen, blijvend inzetten in hun leefstijl. Daarom willen wij bij de gemeente aandacht vragen voor dit programma om het als een passende interventie in te zetten voor oudere migranten vanaf 55 jaar.
Sociaal Vitaal in Kleur is financieel mogelijk gemaakt door een subsidie van ZonMw. Het ligt in de bedoeling om de interventie Sociaal Vitaal verder te ontwikkelen. Er komt een handboek zodat de lokale partners dit programma blijvend kunnen blijven uitvoeren.
Bekijk hier de trailer van Sociaal Vitaal in Kleur
Sociaal Vitaal in Kleur in Amersfoort
Sociaal Vitaal in Kleur start nu ook in Amersfoort. Een beweegprogramma met aandacht voor sociale vaardigheden, weerbaarheid en gezondheidsvoorlichting voor mensen met een migrantenafkomst van 55 jaar en ouder. Er starten twee groepen begin december in de Groene Stee. Er is begonnen met de bijscholing aan twee docenten. Een voor de mannengroep en een voor de vrouwengroep. Er volgen nog meer scholingsmomenten en de docenten worden ook gecoacht on the job. Na successen in Rotterdam en Utrecht, is het fijn dat er nu in Amersfoort ook een project start. Mocht u migranten ouderen kennen van 55 j en ouder, dan kunt u ze attent maken op dit initiatief. Donderdag 1 dec. is de aftrap met een fittest.
