Reactie Seniorencoalitie op Miljoenennota: veelbelovend koopkrachtpakket, nu de uitvoering nog

De Seniorencoalitie is tevreden over het uitgebreide pakket aan koopkrachtmaatregelen dat het kabinet heeft bekendgemaakt. De focus moet nu vooral liggen op de uitvoering van het pakket maatregelen, zodat de ondersteuning ook echt terechtkomt bij de groepen die deze het meest nodig hebben.
In het verleden is de uitvoering vaak de zwakste schakel gebleken. Neem bijvoorbeeld de toekenning van de energietoeslag, alle inkomensafhankelijke regelingen of het kwijtschelden van bepaalde belastingen. Telkens bleek het in de praktijk voor mensen erg lastig om zulke tegemoetkomingen ook echt te krijgen. Met name de meest kwetsbare groepen, zoals ouderen met alleen een AOW-uitkering of met een klein aanvullend pensioen, kregen daardoor niet waar ze recht op hebben.
Het plan om nog dit jaar een prijsplafond in te stellen voor energie juicht de Seniorencoalitie – bestaande uit ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM – toe. Wel dringen de ouderenorganisaties erop aan dat intensief wordt gemonitord of deze regeling helder wordt gecommuniceerd en goed wordt nageleefd door de uitvoerende bedrijven.
De energietoeslag van € 1300 voor kwetsbare huishoudens blijft naar tevredenheid van de Seniorencoalitie ook volgend jaar bestaan. De seniorenorganisaties roepen gemeenten op om de aanvraag hiervoor simpeler te maken en zelf actief inwoners te benaderen die mogelijk in aanmerking komen voor de toeslag, maar deze nog niet hebben gekregen.
Een belangrijk plan dat vandaag tijdens Prinsjesdag is gepresenteerd is de verhoging met 10% bruto van het wettelijk minimumloon, waaraan ook de AOW is gekoppeld. Dit betekent voor gepensioneerden dat gehuwden vanaf januari bruto zo’n € 90 meer ontvangen, alleenstaanden zo’n € 130 per maand. Goed nieuws, vindt de Seniorencoalitie, al zal het zeker niet alle gestegen kosten kunnen compenseren. Verder gaan we ervan uit dat deze verhoging geen sigaar uit eigen doos is. Wel is het jammer dat het kabinet niet tegemoet is gekomen aan de wens van de seniorenorganisaties om nog in 2022 een eenmalige uitkering van € 500 euro te geven aan alle AOW’ers. De Seniorencoalitie pleit ervoor om die uitkering alsnog voor 2023 op te nemen in de begroting.
De zorgtoeslag gaat volgend jaar omhoog om de verwachte stijging van de zorgpremie te compenseren. Of dat helemaal gaat lukken, is nog niet duidelijk. De zorgverzekeraars maken hun premie voor volgend jaar pas later bekend. Daarnaast gaat de huurtoeslag omhoog. Ook hier is het de vraag of deze verhoging de huurverhoging kan compenseren. Het is daarom nog te vroeg om een oordeel te geven over de aangekondigde verhogingen.

Petitie Seniorencoalitie: koopkrachtig pensioen nog ver weg

Pas de pensioenwet aan! Met die boodschap heeft de Seniorencoalitie een petitie met 61.792 handtekeningen aangeboden aan de Tweede Kamer.
“De Seniorencoalitie heeft actief het overleg gezocht; met de minister, sociale partners, met jongerenorganisaties. Dat overleg heeft resultaat gehad, maar nog onvoldoende.” Dat zei John Kerstens, voorzitter van de Koepel Gepensioneerden bij de overhandiging. Samen met de bestuurders van ANBO, KBO-PCOB en NOOM was hij naar Den Haag gekomen uit naam van een achterban van een half miljoen mensen en de ondertekenaars van de petitie.

In één keer goed

Het kabinet belooft een koopkrachtig pensioen voor iedereen, maar volgens de ouderenorganisaties kan die belofte niet worden waargemaakt met het wetsvoorstel zoals dat nu bij de Tweede Kamer ligt. “We zijn niet tegen de Wet Toekomst Pensioenen, maar dit moet je wel in één keer goed doen”, zegt KBO-PCOB-directeur Ingrid Rep.
Met de petitie vraagt de Seniorencoalitie om aanpassingen van het wetsvoorstel voor het nieuwe pensioenstelsel. De belangrijkste eisen zijn blijvende indexatie, een eerlijke verdeling van de pensioenpot en een echte stem van gepensioneerden in het hele proces. De aanvullende pensioenen zijn al twaalf jaar niet geïndexeerd en in combinatie met de huidige inflatie betekent dit een enorme aanslag op de koopkracht van senioren.

Geen idee

Op 12 september debatteert de Tweede Kamer voor de eerste keer over het wetsvoorstel voor een nieuw pensioenstelsel, terwijl er nog geen betrouwbare berekeningen liggen over de gevolgen van het nieuwe stelsel voor gepensioneerden. ANBO-directeur Anneke Sipkens: “De Tweede Kamer en ook de minister hebben geen idee hoe de berekeningen van het nieuwe pensioen gaan uitpakken.”
Het nieuwe stelsel moet begrijpelijker worden dan het huidige, maar de ouderenorganisaties zien dat nog niet voor zich. “Ik zie niet voor me dat het straks duidelijk uit te leggen valt hoe het pensioen eruit gaat zien”, zegt Lucía Lameiro Garcia, coördinator bij NOOM. “Als je niet met een heel helder verhaal komt, weet ik niet hoe we dat aan onze achterban moeten uitleggen.”

Seniorencoalitie: nog dit jaar koopkrachtmaatregelen nodig

De Seniorencoalitie vindt het teleurstellend dat het kabinet vooralsnog niet van plan lijkt te zijn om met maatregelen te komen die de koopkracht nog dit jaar verbeteren.
Wel is het goed nieuws dat de AOW vanaf 1 januari waarschijnlijk flink omhoog gaat.
Bij mensen met lagere en middeninkomens, waaronder ouderen met alleen AOW of met een klein aanvullend pensioen, is de financiële nood hoog en daarom is er direct actie nodig. Zij kunnen niet nog ruim vier maanden wachten op een verbetering van hun inkomen. De Seniorencoalitie (ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM) stelt voor om AOW’ers eenmalig € 500 netto uit te keren om de lasten op korte termijn te verlichten.
Volgens de uitgelekte plannen gaat het minimumloon per 1 januari met 10% omhoog, en daarmee ook de daaraan gekoppelde AOW-uitkering. Op basis van de huidige cijfers gaat de AOW dan met ongeveer € 150 bruto per maand omhoog voor alleenstaanden en met ongeveer € 90 bruto voor gehuwden/partners. Dat is goed nieuws, vindt de Seniorencoalitie, al zal het zeker niet alle gestegen kosten kunnen compenseren. De seniorenorganisaties gaan ervan uit dat de rekening voor deze AOW-verhoging niet – zoals in eerdere plannen – bij de ouderen zelf wordt neergelegd.
Het kabinet zou verder van plan zijn de zorg- en huurtoeslag te verhogen. Ook dat is een positieve ontwikkeling, al is nog niet duidelijk met hoeveel de toeslagen omhoog gaan. Daarnaast is nog onduidelijk hoe sterk de energiebelasting wordt verlaagd. De Seniorencoalitie is daarom erg benieuwd naar de verdere invulling van het koopkrachtpakket.
Het voorstel om de arbeidskorting te verhogen is goed voor werkenden, maar vergroot volgens de Seniorencoalitie wel de kloof tussen werkenden en niet-werkenden. Werkenden zijn er de afgelopen 11 jaar bijna 18% in koopkracht op vooruit gegaan, gepensioneerden hebben bijna 5% moeten inleveren. Het is niet reëel om te verwachten dat die kloof snel gedicht wordt, maar hij zou in elk geval niet groter moeten worden.

Seniorencoalitie spreekt in Tweede Kamer over nieuw pensioenstelsel

De Seniorencoalitie van ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM spreekt dinsdag 10 mei in de Tweede Kamer over het nieuwe pensioenstelsel. Namens de Seniorencoalitie zal John Kerstens de Kamer in een rondetafelgesprek voorhouden dat de nieuwe pensioenwet moet worden verbeterd, omdat anders het draagvlak onder gepensioneerden voor de omvangrijke operatie wegvalt.
De Seniorencoalitie heeft in een zogeheten Position Paper haar bezwaren tegen de nieuwe pensioenwet op een rijtje gezet. De Seniorencoalitie staat kritisch tegenover de veranderingen op pensioengebied gestaan. Belangrijke reden voor die opstelling is dat het huidige stelsel zorgt voor een voortdurend uitholling van pensioenen omdat er met een absurd rekenrente wordt gewerkt. Dat gebeurt in het nieuwe stelsel niet. Maar in de overgangsperiode tot 2027 blijft pensioen afhankelijk van een toevallige dagrente.
Verder wil de Seniorencoalitie dat er uitzicht komt op inhaalindexatie, omdat de koopkracht van gepensioneerden de afgelopen 12 jaar al 25% is gedaald. Het evenwichtig omzetten van de huidige pensioenaanspraken in pensioenvermogens is ook nog onvoldoende gegarandeerd. Ten slotte wil de coalitie dat de zeggenschap van gepensioneerden beter wordt geregeld.
Het rondetafelgesprek van de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid met deskundigen uit het pensioenveld vindt dinsdag 10 mei vanaf 16.30 uur plaats. Het is live te volgen via de website van de Tweede Kamer (www.tweekamer.nl).

Position paper NOOM over koopkracht ouderen

De commissie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de Tweede Kamer organiseerde op 10 maart een rondetafelgesprek ‘Koopkracht van ouderen’. De commissie wilde graag horen hoe ervaringsdeskundigen de koopkracht ervaren. Daarnaast wilde de commissie informatie opdoen hoe de koopkracht van ouderen verbeterd zou kunnen worden.
Als input voor de discussie leverde het NOOM een position paper waarin wordt ingegaan op de vaak slechte financiële positie van migrantenouderen en op de oorzaken daarvan. Ook bevat het position paper aanbevelingen voor verbetering van de financiële positie.

40% van de 65+-huishoudens met een niet-Westerse migratieachtergrond leeft langdurig en structureel onder het bestaansminimum. Onder ouderen die geen migratieachtergrond hebben is dit percentage 2,5% (SEO-rapport nr. 2017-09, gebaseerd op cijfers van het CBS). De grotere armoede onder oudere migranten is o.a. het gevolg van:

  • het vaker hebben van een onvolledige AOW, samen met geen of een heel laag aanvullend pensioen,
  • het vaker hebben van een jongere partner zonder inkomen,
  • het niet of minder vaak aanvragen van inkomensvoorzieningen, zoals huur- en/of zorgtoeslag, AIO en andere voorzieningen,
  • het vanwege de kostendelersnorm gekort worden op de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen (AIO),
  • vóór intreding van de AOW-leeftijd reeds langdurig op – of zelfs onder – bijstandsniveau leven, waardoor men géén spaargeld (meer) heeft.

Om de armoede onder deze groepen te verkleinen doet het NOOM de volgende aanbevelingen:

  • compensatie van het AOW-tekort van voormalige Rijksgenoten, conform het advies van de commissie Sylvester over de tegemoetkoming voor de onvolledige AOW-opbouw van Surinaamse Nederlanders;
  • jongere partnertoeslag: recht op 70% (i.p.v. 50%) AOW voor de gepensioneerde met een jongere partner zonder inkomsten (conform de norm voor alleenstaande AOW-ers);
  • vergoeding van verplichte eigen risico’s en eigen bijdrages voor de laagste inkomensgroepen;
  • indexering van pensioenen en/of koopkrachtverlies van de afgelopen 13 jaar compenseren.

Ook wijst het NOOM op de noodzaak de toegankelijkheid van regelingen en informatie hierover te vergroten door meer voorlichting en begeleiding in – letterlijk en figuurlijk – de eigen taal, bij voorkeur met inzet van ervaringsdeskundigen en goed op- en begeleide vrijwilligers uit de migrantengemeenschappen.
Download het Position paper