Minister Conny Helder ontvangt Leidraad Cultuurspecifieke zorg

Minister Helder ontvangt de leidraad uit handen van Grace Tanamal en Jeanny Vreeswijk-Manusiwa

Op 7 september 2022 heeft NOOM,  Netwerk Organisaties van Oudere Migranten, de Leidraad Cultuurspecifieke zorg, Vanuit cultuursensitief handelen naar cultuurspecifieke elementen in zorg en welzijn, aan minister Helder van VWS overhandigd. De leidraad is ontwikkeld met subsidie van VWS en inspireert zorgaanbieders tot cultuurspecifieke zorg voor ouderen met een migratieachtergrond. Voor zowel professionals als vrijwilligers, die te maken hebben met ouderen met een migratieachtergrond is deze leidraad bruikbaar.
De leidraad is tot stand gekomen door met ruim 150 ouderen, vrijwilligers, mantelzorgers en professionals te spreken. Hun ervaringen, behoeften en wensen zijn in deze leidraad opgenomen. Met ouderen spreken en je verdiepen in hun leefwereld levert veel op. Een aanbod op het gebied van zorg en welzijn dat past bij de belevingswereld van ouderen met een migratieachtergrond en waar men zich in herkent is noodzakelijk om mensen te ondersteunen. Het bevordert beter contact en daardoor betere zorg. Zeker nu ook vanuit het WOZO programma van VWS benadrukt wordt dat ouderen zo lang mogelijk thuis moeten blijven, is het van belang om ook met ouderen met een  migratieachtergrond in gesprek te gaan en te blijven over de best passende zorg. De producten uit de leidraad zijn hier helpend bij.

Download hier de Leidraad
Voor een uitgebreider verslag van de presentatie klik hier
Zie ook:  https://netwerknoom.nl/wp-content/uploads/2022/08/Leidraad.pdf

Leidraad cultuurspecifiek zorg

Met de publicatie Leidraad cultuurspecifieke zorg, maak kennis met de leefwereld van oudere migranten, wil het NOOM een bijdrage leveren aan het versterken van bestaande initiatieven voor cultuurspecifieke zorg voor migrantenouderen en wil het helpen om nieuwe plannen uit te werken tot instrumenten en interventies die bijdragen aan het verkleinen van verschillende achterstanden, zoals in gezondheid en beleving van gezondheid, zowel fysiek als psychisch.
De volgende onderdelen maken deel uit van de Leidraad Cultuur Specifieke Zorg:

  • suggesties over communicatie en bejegening
  • aanvullingen die bijdragen aan passende zorg
  • scholing om nieuwe kennis eigen en toepasbaar te maken
  • naslagwerk dat kan worden gebruikt om met elkaar in gesprek te gaan

Ook bevat de leidraad een overzicht met links naar voorzieningen en informatie op het gebied van cultuursensitieve en cultuurspecifieke zorg.
De leidraad is het resultaat van drieënhalf jaar werken en is tot stand gekomen aan de hand van vele gesprekken met ouderen met een migratieachtergrond en met de mensen die belangrijk voor hen zijn. De publicatie is tot stand gekomen met steun van het ministerie van VWS en maakt deel uit van het bredere project Leidraad cultuurspecifieke zorg.

Download hier de Leidraad

Surinaamse ouderen leven op dankzij cultuurspecifieke zorg

In Nederland komt de grootste groep 55-plussers met een migratieachtergrond uit Suriname. Maar zij voelen zich niet altijd thuis in de Nederlandse ouderenzorg. De vraag naar cultuurspecifieke woongroepen en verpleegtehuizen groeit, want teruggaan naar Suriname is geen optie.
Mensen met een migratieachtergrond voelen zich echter niet altijd voldoende thuis in de Nederlandse gezondheidszorg, blijkt uit onderzoek van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS).
In een reportage op NieuwWij vertellen Surinaamse ouderen over hun wensen en ervaringen met betrekking tot cultuursensitief wonen en zorgen.

Oudere migranten hebben baat bij cultuurspecifieke zorg

Zorgvoorzieningen die zich specifiek richten op oudere migranten kunnen helpen om de gezondheidskloof te dichten. Dat soort voorzieningen zijn echter ‘uit de mode’ geraakt sinds de gemeenten verantwoordelijk zijn voor ouderenzorg. Dat laat onderzoeker Hanna Carlsson zien in haar onlangs verschenen proefschrift, waarvoor ze veldwerk deed in Nijmegen en Den Haag. In haar proefschrift onderzoekt Carlsson de effecten van twee recente trends in het Nederlandse zorgbeleid: lokalisering en postmulticulturalisme. Die eerste ontwikkeling, die rond 2010 begon, hield in dat de zorg steeds meer op wijkniveau werd georganiseerd. Daarnaast veranderde vanaf de eeuwwisseling het denken over de multiculturele samenleving. Speciale voorzieningen voor migrantengroepen belemmerden de integratie, was de gedachte. ‘Nu hebben gemeenten het liever over inclusiviteit’, aldus Carlsson. Zij raadt gemeenten aan om in kaart te brengen welke groepen wel en niet goed worden bereikt. Dat hangt niet alleen samen met etniciteit, taal of cultuur, maar ook met de lokale gemeenschap: ‘Voor mensen van Chinese afkomst in Nijmegen kan het moeilijk zijn om zorgvoorzieningen te vinden. Maar in Den Haag gaat het zo. Er zijn daar zoveel mensen met die achtergrond: zelfs als je geen Nederlands spreekt, zijn er genoeg mensen die je kunnen helpen.’
Ook pleit Carlsson voor een meer toekomstgerichte blik op het zorgsysteem. De gezondheidsverschillen worden nu vaak als een korte termijnprobleem gezien, dat vooral te maken heeft met de achterstanden van de huidige generatie oudere arbeidsmigranten. Maar de bevolking wordt alleen maar diverser: in 2050 bestaat 24 procent van de 65-plussers uit mensen met een migratieachtergrond, tegenover 14 procent nu. In de grote steden gaat het zelfs om 1 op de 3 in 2030. En het is wishful thinking om te denken dat de toekomstige migranten minder behoefte zullen hebben aan cultuurspecifieke zorg, zegt Carlsson. ‘We moeten accepteren dat we migrantengroepen blijven hebben die een grote afstand hebben tot de zorg. Ook zou het beleid ten aanzien van oudere migranten een positievere toon aan kunnen slaan, vindt Carlsson. ‘Dat betekent dat we erkennen dat migratie-gerelateerde diversiteit niet alleen een probleem is. Het is ook een bron van betekenis in het leven van veel ouderen. Ook voor ouderen die “goed geïntegreerd zijn” en bijvoorbeeld de Nederlandse taal goed spreken.’
Lees het volledige artikel op de site van Binnenlands bestuur

Interculturele dilemma’s in de zorg

Op 24 maart organiseerde de Commissie Interculturele Zorg ETZ het   symposium ‘Interculturele dilemma’s in de zorg’, bestemd voor zorgprofessionals. Het symposium is nu terug te kijken op  Symposium video. Tijdens het symposium is gesproken over educatief materiaal in het kader van interculturele zorg. Ook dit materiaal is terug te kijken of in te zien:

  • Trailer ‘Hoe vertel ik het familie Yilmaz?’ — klik op Trailer
  • Film ‘Hoe vertel ik het familie Yilmaz?’ — klik op Film Yilmaz
  • Richtlijn Interculturele zorg rondom het levenseinde bij moslimpatiënten ETZ (klik hier)

De video’s zijn ook terug te vinden op https://www.etz.nl/Specialisme/Geestelijke-verzorging/videos

NB:

  • De video’s zijn alleen digitaal te bekijken en mogen niet gedownload worden.
  • De film ‘Hoe vertel ik het familie Yilmaz?’ is uiterst zorgvuldig ontwikkeld. Er mag niet geknipt worden in de film. Dit kan de filmfragmenten uit hun context halen en daarmee de boodschap negatief beïnvloeden.
  • Copyright van de film/eigendomsrecht blijft voorbehouden aan het ETZ. De film is onder bovenstaande voorwaarden vrij te gebruiken voor educatiedoeleinden.

Ouderenbonden en patientenorganisaties spreken informateur

27 mei schoven de vertegenwoordigers/woordvoerders van Koepel Gepensioneerden, Seniorenorganisatie KBO-PCOB, ANBO, Landelijke Cliëntenraad (LCR), Patiëntenfederatie Nederland, Alzheimer Nederland, Raad voor Ouderen en Netwerk NOOM aan bij informateur Mariëtte Hamer. Voor het NOOM vormde onze reactie op de dialoognota over de zorg in 2040 (https://lnkd.in/gvN5E-q) de basis van ons betoog om aandacht te vragen voor het verkleinen van de tweedeling in de samenleving en te pleiten voor meer ruimte voor diversiteit: “Maak die aandacht vanzelfsprekend in plaats van bijzonder”. Toen de informateur vroeg wat er direct zou moeten gebeuren waren de andere prioriteiten vanuit het NOOM aan de beurt:
– aandacht en ruimte in buurten en wijken voor migranten zelforganisaties – niet verschuilen achter ‘geen doelgroepenbeleid’ maar echt gaan voor zorg op maat
– verpleeghuizen met cultuurspecifieke zorg in plaatsen waar veel migrantenouderen wonen moet vanzelfsprekend zijn
– ondersteuning is nodig in het traject van thuis naar het verpleeghuis
– zorgwetten moeten meer aanvullend op elkaar zijn (zachtere schotten tussen de wetten)
– de zorg moet toegankelijker gemaakt worden voor migrantenouderen.
Hoe mooi ook dat andere NOOM-prioriteiten door de collega’s van de andere ouderenorganisaties werden geagendeerd, zoals het afschaffen van de kostendelersnorm of meer/betere ondersteuning van vrijwilligers en mantelzorgers, ook financieel. We zijn meer dan trots dat we in dit stadium van de kabinetsformatie de urgentie die vereist is m.b.t. migrantenouderen naar voren hebben kunnen brengen, alsook dat we daarin werden ondersteund door de andere organisaties. Hiermee wordt voor het eerst de algehele problematiek van migrantenouderen en de urgentie die deze vereist meegenomen als thema voor een kabinetsformatie! Een belangrijke stap op weg naar concrete en tastbare oplossingen voor migrantenouderen hopen we.

Corona en de impact op migrantenouderen bij Rayan Zorg

Mensen van wie ooit werd gedacht dat ze niet in Nederland zouden blijven maken nu een belangrijk onderdeel uit van de vergrijzing. In een serie artikelen hierover in De Groene Amsterdammer spreekt Hizir Cengiz  mensen die zich bezighouden met de zorg voor ‘de ander’. Zoals Warda el Jari, directeur zorg en welzijn bij Zorgcentrum RaYan.
De bewoners van RaYan hebben vaak andere normen, waarden en gebruiken dan niet-islamitische ouderen, zegt El Jari. Een voorbeeld, banaal maar toch van groot belang: veel bewoners eten al hun hele leven sommige gerechten met hun handen, dus worden ze bij RaYan niet gedwongen om gebruik te maken van bestek.
Het religieuze aan Zorgcentrum RaYan zit in de dingen van alledag, legt El Jari uit. Lees meer

Update overzicht cultuurspecifieke zorg

Het overzicht dat NOOM maakte van instellingen en organisaties die een aanbod in zorg, wonen en welzijn hebben voor ouderen met een migratieachtergrond is aangevuld en bijgewerkt. Het is het eerste onderdeel van de toolkit die toegevoegd gaat worden aan de leidraad cultuurspecifieke zorg die ontwikkeld wordt in opdracht van het Ministerie van VWS. Gezien het grote aantal downloads van de eerste editie en de reacties daarop voorziet het overzicht duidelijk in een behoefte.

Download het bijgewerkte overzicht

Werk maken van diversiteit en inclusie

De aandacht voor diversiteit en inclusiviteit in de zorg groeit. Een kwart van de Nederlanders heeft een migratieachtergrond en dat zie je terug op de werkvloer en in de ouderenzorg. Steeds meer zorgorganisaties, medewerkers en mantelzorgers zijn of willen met diversiteit aan de slag. Dat bleek ook uit de grote toeloop voor de online bijeenkomst ‘Werk maken van diversiteit en inclusie op de werkvloer’ van Waardigheid en trots op locatie.
Gastspreker Jeanny Vreeswijk-Manusiwa van NOOM benadrukte in haar presentatie onder meer dat het niet alleen gaat om meer diversiteit, maar vooral om hoe je met die diversiteit omgaat. “De uitdaging is om een werkomgeving te creëren waarin verschillende perspectieven gehoord worden en iedereen zijn unieke kennis en ervaring kan inbrengen. Dan heb je het over inclusie”. Lees hier het volledige verslag van de bijeenkomst

Overzicht cultuurspecifieke zorg

Met een overzicht van instellingen en organisaties die een aanbod in zorg, wonen en welzijn hebben voor ouderen met een migratieachtergrond, publiceert NOOM het eerste onderdeel van de toolkit die toegevoegd gaat worden aan de leidraad cultuurspecifieke zorg. Een leidraad die ontwikkeld wordt in opdracht van het Ministerie van VWS.
Naar verwachting zal de gehele toolkit met leidraad aan het eind van deze zomer uitkomen.
Dit overzicht is te zien als een groeidocument. Wijzigingen, aanvullingen, opmerkingen kunt u mailen naar info@netwerknoom.nl
Omdat er veel vraag is naar een dergelijk overzicht, hebben we met het publiceren ervan niet nog langer willen wachten.

Download het overzicht