Hoe kunnen we de zorg voor ouderen ook straks op peil houden, met de toenemende vergrijzing? En hoe blijven senioren zo lang mogelijk zelfstandig? Het kabinet heeft hiervoor een plan gemaakt en NOOM kan zich in de toekomstvisie vinden. Maar er zijn nog wel wat punten die serieus aandacht verdienen.
ANBO heeft samen met de andere partners uit de Seniorencoalitie (KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM) een reactie gemaakt op dit plan van minister Conny Helder, dat officieel het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO) heet.
De Seniorencoalitie is het met de minister eens dat er grote veranderingen op stapel staan. De ouderen van nu hebben andere wensen, de groep ouderen stijgt hard en de personeelstekorten in de zorg worden steeds groter. De zorg en ondersteuning voor senioren zoals we dat nu kennen, is niet houdbaar in de toekomst.
Vanwege de grote veranderingen is het van belang om de meest kwetsbare ouderen, waaronder een grote groep migrantenouderen, hierop voor te bereiden. Daarvoor is een extra inzet vereist. Het NOOM is bereid om daaraan, in goed overleg met het ministerie, een bijdrage te leveren.
De minister stelt als nieuwe norm: zelf als het kan, thuis als het kan, digitaal als het kan. Het is volgens de ouderenorganisaties een goed uitgangspunt, maar alles hangt wel af van de uitvoering. De praktijk blijkt vaak weerbarstig. Vrijwel iedereen wil graag zo lang mogelijk zelfstandig blijven. De vraag is wel of er voldoende zorgplekken zijn voor mensen die (nog) niet in aanmerking komen voor een plaats in een verpleeghuis, maar die wel intensieve zorg nodig hebben. Waar kunnen zij terecht?
De vraag naar intensieve zorgplekken is nu al veel groter dan het aanbod en zulke plekken zijn niet van de ene op de andere dag gerealiseerd. De ouderenorganisaties vinden dat de minister nu al met (tijdelijke) maatregelen moet komen om de druk te verlichten. Anders vallen te veel kwetsbare mensen tussen wal en schip.
De minister wil verder flink investeren in welzijn. Dat is een goed streven, maar welzijn is vooral een taak van gemeenten. De Seniorencoalitie vraagt zich af hoe de rijksoverheid ervoor kan zorgen dat welzijnsvoorzieningen in de wijken worden gerealiseerd. We merken dat het nu al vaak niet makkelijk is om burgerinitiatieven van de grond te krijgen.
Het NOOM onderschrijft de observatie in het programma dat levenshouding en andere culturele achtergrond een specifieke aanpak kunnen vereisen en wijst in dit verband op het belang van een cultuurspecifieke aanpak voor migrantenouderen.
Een ander belangrijk punt in het WOZO-programma is het realiseren van 250.000 nieuwe woningen voor senioren. Daarbij kan het gaan om gelijkvloerse woningen en nieuwe woonvormen. Dat is wat de ouderenorganisaties betreft een grote stap in de goede richting, aangezien er een groot tekort is aan passende woningen voor ouderen.
Daarnaast wil de minister dat er meer gebruik wordt gemaakt van technologie, van nieuwe digitale oplossingen. Die bieden volgens de Seniorencoalitie veel mogelijkheden, maar het is wel van groot belang dat er oog blijft voor de groep die niet of weinig digitaal is. Digitale oplossingen, zoals beeldbellen met een zorgverlener, moeten worden aangeboden als mogelijkheid, maar mogen niet dwingend worden opgelegd. Kortom, niet alles is maakbaar. Langer zelfstandig thuis en gebruik maken van digitale toepassingen is niet voor iedereen weggelegd. Niet iedereen heeft een goed netwerk of kan zelf een oplossing zoeken voor een probleem.
Ook pleit de Seniorencoalitie voor een betere ondersteuning van mantelzorgers en betere arbeidsvoorwaarden voor zorgprofessionals. Want zonder hen stort het hele systeem in.
Deze punten heeft de Seniorencoalitie opgeschreven in een brief aan de Tweede Kamer. Lees hier de brief
Label: ouderenbeleid
Publicatie Ouder Worden 2040
De komende 20 jaar veroudert onze samenleving. Dat geeft kansen en uitdagingen. Hoe wonen en werken we? Hoe blijven we gezond en krijgen we passende zorg en ondersteuning? En hoe benutten we de kracht van een groter wordende groep ouderen?
Het programma Ouder Worden 2040 zoekt naar een antwoord op deze vragen door de krachten te bundelen van publieke en private organisaties, kennis- en overheidsorganisaties en burgers. Samen ontwikkelen zij een visie en transformatieagenda voor een duurzame toekomst van ouder worden in Nederland.
Op weg naar de transformatieagenda voor de ouder wordende samenleving is een traject bewandeld dat bestaat uit vier fasen. De opbrengsten en inzichten daarvan zijn gebundeld in de Publicatie Ouder Worden 2040. De verschillende fasen die in de publicatie terugkomen zijn:
Fase 1: vaststellen van de vraagstelling en het bepalen van de belangrijkste vraagstukken. Een verkenning van trends en ontwikkelingen op basis van beschikbare informatie van kennis- en wetenschappelijke instituten.
Fase 2: bepalen van thema’s en kernonzekerheden. Deze thema’s zijn verdiept in gesprekken met betrokkenen bij het programma en in bijeenkomsten met experts.
Fase 3: in dialoog over de toekomst. Met behulp van drie toekomstscenario’s over de ouder wordende samenleving is het gesprek gevoerd met betrokkenen bij het programma. De scenario’s helpen om de onvoorstelbare of soms onwenselijke maar wel mogelijke toekomst bespreekbaar te maken.
Fase 4: vaststellen van een toekomstbestendige transformatieagenda. De transformatieagenda bestaat uit vijf agendathema’s, inclusief een oproep voor de maatschappelijke dialoog en doe-coalities.
Het NOOM heeft een inhoudelijke bijdrage kunnen leveren zowel rechtstreeks via de deelname van Jeanny Vreeswijk-Manusiwa, als via Marilyn Haimé van de Raad van Ouderen.
De gehele publicatie Ouder Worden 2040 is hier te downloaden.
Manifest noodzaak integraal ouderenbeleid
De ouderenorganisaties ANBO, KBO-PCOB, Koepel gepensioneerden en NOOM hebben in een manifest vijf actiepunten op een rij gezet die als handvatten kunnen dienen voor een beleid dat er voor zorgt dat mensen op een goede manier oud kunnen worden en waarin de kansen en mogelijkheden van ouderen optimaal worden benut. Die actiepunten zijn:
- Bevorderen van goed en prettig wonen in leefbare wijken
- Investeren in preventie, zoals leefstijl
- Verbeteren van koopkracht
- Indexeren pensioenen
- Een integrale aanpak
Het manifest is onder meer aangeboden aan de Tweede Kamer en de ministeries van VWS en BZK