ANBO, KBO-PCOB, de Koepel Gepensioneerden en NOOM tekenen protest aan tegen het voornemen uit het regeerakkoord de koppeling tussen minimumloon en AOW los te laten. Daardoor krijgt een groep van bijna 400.000 ouderen er geen cent bij.
Vakbonden en ouderenorganisaties zijn boos dat de historische koppeling, die bestaat sinds 1980, met één ‘pennenstreek’ dreigt te worden verbroken. Dreigt, want de plannen moeten nog in wetgeving worden omgezet en daarna door het parlement worden geloodst.
In het regeerakkoord staat wel dat ouderen worden gecompenseerd middels een hogere ouderenkorting. Dat is een bedrag dat ouderen mogen aftrekken van de belasting die ze moeten betalen. Maar de vraag is of dat effect heeft: de ouderenkorting is namelijk alleen beschikbaar voor ouderen met een verzamelinkomen tot circa 50.000 euro. Maar om de ouderenkorting te kúnnen krijgen, moet je wel belasting betálen. En dat is voor de mensen met alleen AOW of AOW met een aanvullend pensioen tot 500 euro bruto per maand, zo’n 400.000 ouderen, nou juist niet het geval. Het gaat dus om een veel grotere groep dan de coalitiepartijen doen voorkomen. Bovendien klopt de bewering van de coalitiepartijen dat al met een beetje aanvullend pensioen de verhoging van de ouderenkorting te merken zal zijn niet volgens NOOM-coördinator Lucia Lameiro: “Uit de CBS-publicatie “Materiële welvaart in Nederland 2020 blijkt dat 1 op 20 huishoudens (ofwel 110.000 huishoudens) in 2018 bovenop hun AOW geen of hooguit 250 euro bruto per maand aan aanvullende inkomsten hadden. Daarnaast moesten bijna 218 duizend huishoudens het maandelijks stellen met 250 tot 500 euro bovenop de AOW. Dat zijn bij elkaar opgeteld 328.000 huishoudens die de ontkoppeling van de AOW direct gaan voelen in hun portemonnee. Daarbij blijkt uit het SEO rapport 2017-09 dat ruim 25.000 65+huishoudens met een niet-westerse achtergrond – dat is meer dan 40% – onder de armoedegrens leeft (dat percentage is 2,5% bij de ouderen zonder migratieachtergrond). De coalitiepartners onderschatten en negeren dus de armoede onder ouderen en in het bijzonder ouderen met een migratieachtergrond. Deze ouderen gaan niets merken van de verhoging van de ouderenkorting, wel van deze ontkoppeling van de AOW, bovenop de stijging van de kosten van levensonderhoud.”
Lees ook het artikel in het AD
Label: AOW
Seniorenorganisaties verontrust: Kabinet heeft blinde vlek voor koopkracht ouderen
De nieuwe regeringscoalitie heeft totaal geen oog voor de inkomenspositie van ouderen. Zij profiteren op geen enkele manier mee van de welvaart, vinden de gezamenlijke ouderenorganisaties.
ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM vinden dat het kabinet snel duidelijk moet maken hoe ouderen worden gecompenseerd voor het loslaten van de koppeling tussen het minimumloon en de AOW. Het minimumloon gaat stapsgewijs met 7,5% omhoog, de AOW niet.
In het regeerakkoord staat dat AOW’ers worden gecompenseerd via een hogere ouderenkorting. Mensen met alleen AOW of met een klein aanvullend pensioen hebben hier niets aan. Wat het betekent voor de andere groepen AOW’ers is niet duidelijk, omdat een verdere uitwerking in het regeerakkoord ontbreekt. Dat stelt de ouderenbonden niet gerust.
De inkomenspositie van ouderen staat al jaren onder druk. Werkenden zijn er de afgelopen elf jaar bijna 18% in koopkracht op vooruit gegaan, gepensioneerden hebben bijna 5% moeten inleveren.
De aanvullende pensioenen zijn al jaren niet meegegroeid met de prijsontwikkeling. Indexatie is volgens de ouderenorganisaties direct nodig. Door de hoge inflatie van nu komt de koopkracht alleen maar verder onder druk te staan. Helaas laat de nieuwe coalitie nergens een visie zien op de koopkrachtontwikkeling voor de komende jaren.
ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM zijn wel tevreden over de plannen voor woningbouw in het regeerakkoord. Het nieuwe kabinet wil per jaar tot 100.000 woningen gaan bouwen, met extra aandacht voor onder anderen senioren. Ook komt er meer ruimte voor alternatieve woonvormen. De seniorenorganisaties dringen hier al jaren op aan en zijn blij dat de nieuwe coalitie er nu in meegaat.
Het ouderenbeleid wordt ook in dit regeerakkoord nog steeds vanuit het perspectief van zorg benaderd. De gezamenlijke ouderenorganisaties vinden dat een gemiste kans. Het is tijd voor integraal ouderenbeleid voor de groeiende groep senioren in ons land. Vanuit alle departementen moet ouderenbeleid worden ontwikkeld en met elkaar afgestemd, op het gebied van inkomen, wonen, welzijn, veiligheid, digitalisering, zorg en zingeving.
Geen juridische, wel morele verplichting om AOW-gat Surinaamse Nederlanders te dichten
De Raad van State ziet geen reden om de Surinaamse Nederlanders met een AOW-gat financieel te compenseren. Daar was door verschillende organisaties en instanties regelmatig op aangedrongen. Tienduizenden ouderen die in de periode voor de onafhankelijkheid in 1975 in Suriname woonden, krijgen al jaren geen volledige uitkering, waardoor er een AOW-gat ontstaat. Dat komt doordat Suriname voor de AOW als buitenland wordt aangemerkt, ook al was het land voor 1975 onderdeel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Op verzoek van de Kamer vroeg het ministerie van Sociale Zaken een commissie onder leiding van substituut ombudsman en voormalig PvdA-senator Joyce Sylvester om advies over een mogelijke compensatieregeling. De commissie adviseerde het ministerie in juli om de groep Surinaamse Nederlanders eenmalig belastingvrij te compenseren. Toenmalig minister Koolmees vroeg ook de Raad van State om een advies. De raad concludeerde dat op juridische gronden een compensatie niet noodzakelijk is.
In een brief, verzonden op 30 oktober jl. doen mevrouw Dr. Barryl A. Biekman, voorzitter Landelijk Platform Slavernijverleden, en de heer Ram Rambaratsingh, woordvoerder Platform Surinaamse Diaspora, namens Surinaamse Nederlanders een dringend beroep op de leden van de Tweede Kamer om niet het advies van de Raad van State, als wel het advies van de Commissie Sylvester te laten prevaleren. De conclusie van de Raad van State dat Nederland juridisch niet verplicht is om het AOW-gat voor Nederlandse ouderen met een Surinaamse achtergrond te repareren, ontslaat de overheid immers niet van de morele verplichting daartoe.
Het NOOM onderschrijft dit verzoek en doet in een brief aan de voorzitters van de Tweede Kamerfracties en leden van de vaste commissie SZW een klemmend beroep op hen om zo snel mogelijk met elkaar het debat te voeren, zodat de adviezen van de Commissie Sylvester met spoed in een compensatieregeling kunnen worden omgezet. Het op enkel juridische gronden gebaseerde advies van de Raad van State biedt, dankzij het uitstekende voorbereidende werk van de Commissie Sylvester, hier ruimte voor. Het NOOM en haar lidorganisaties pleiten er voor om niet te wachten op de vorming van een nieuw kabinet: de goed af te bakenen groep ouderen die het betreft wacht nu inmiddels tientallen jaren en voorkomen moet worden dat nog meer ouderen deze compensatie niet mee zullen maken.
Stand van zaken uitvoering Sociale zekerheid: ondergebruik AIO
Op 6 juli bood de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan de Tweede Kamer de Stand van de uitvoering sociale zekerheid aan. In deze brief informeert hij over de ontwikkelingen in de uitvoering van sociale zekerheid, de prioritaire thema’s waaraan UWV en de SVB werken en geeft hij inzicht ik inzicht in de knelpunten of risico’s die hierbij spelen. Een van de knelpunten, waarop ook het NOOM regelmatig heeft gewezen, is het niet-gebruik van de Aanvullende inkomensvoorziening voor ouderen (AIO). De AIO is bijstand voor ouderen die door de SVB aan ouderen kan worden verleend die geen volledige AOW hebben opgebouwd en/of van wie de partner nog niet AOW-gerechtigd is, wanneer ze als huishouden onvoldoende andere middelen hebben om in hun levensonderhoud te voorzien. De Algemene Rekenkamer constateerde dat het niet gebruik van de AIO hoog was. Dat betekent dat een groep kwetsbare ouderen waarschijnlijk in armoede verkeert. De SVB constateert in haar knelpuntenbrief wet- en regelgeving dat de SVB de groep van mogelijke AIO-gerechtigden onvoldoende in beeld heeft, omdat de SVB niet over inkomens-en vermogensgegevens beschikt.
De SVB geeft aan dat de aanpak van het niet-gebruik hierdoor onvoldoende oplevert. Het signaal van de SVB heeft mede geleid tot een meersporenaanpak om het niet-gebruik terug te dringen. De drie sporen om niet-gebruik terug te dringen zijn: verdiepend onderzoek om meer inzicht te krijgen in de achtergronden van het niet-gebruik; ontwikkeling van een nieuwe, gerichte inzet van gegevensuitwisseling voor de benadering van burgers die geen beroep op de AIO doen, maar er misschien wel recht op hebben; en het versterken van bestaande uitvoeringsprocessen. Lees meer
Eindelijk gerechtigdheid voor Surinaamse ouderen met een AOW-gat
Sinds de oprichting van NOOM – nu bijna 15 jaar geleden – zetten we ons samen met tal van andere partijen in om het AOW-gat te dichten waarmee bijna alle migrantenouderen te maken hebben en waardoor meer dan 40% van hen onder de armoedegrens leeft (zie de Factsheet armoede onder migranten-55-plussers van NOOM).
Samen met onder meer het Landelijk Platform Slavernijverleden zijn we meer dan blij dat nu eindelijk er een oplossing is gevonden voor de Surinaamse ouderen. Met dank aan Evert Jan Slootweg (CDA) en Steven van Weyenberg (D66) voor hun motie en natuurlijk ook aan de Commissie van Wijzen onder voorzitterschap van Joyce Sylvester.
Het advies van de Commissie van Wijzen luidt: geef de ouderen die tussen 1957-75 in Suriname woonden en nu in Nederland leven, een onverplichte tegemoetkoming. Het wachten is nu op de uitvoering door minister Koolmees. In zijn brief van Koolmees aan de Tweede Kamer geeft hij aan in overleg te zullen treden met de Raad van State over de verdere uitwerking hiervan. Dit laat zien dat waar een (politieke) wil is, ook een (uit)weg te vinden is. Nu hopen dat die politieke wil er ook komt voor de andere ouderen die aangewezen blijven op de Aanvullende Inkomensvoorziening Ouderen, de AIO, een bijstandsuitkering waaraan zoveel voorwaarden verbonden zijn “dat ouderen ervoor kiezen om in armoede te blijven leven”.
Download hier het advies van de commissie van Wijzen.
Lees hier de reactie van het Landelijk Platform Slavernijverleden