Snel actie nodig om toegang betalingsverkeer te verbeteren

Banken moeten snel concrete maatregelen nemen om bankieren voor alle consumenten toegankelijk te maken en te houden. Dat zeggen belangen- en consumentenorganisaties in een reactie op het onderzoek van De Nederlandsche Bank (DNB) naar de digitalisering van het betalingsverkeer. Uit dat onderzoek blijkt dat 2,6 miljoen Nederlanders moeite hebben met digitaal bankieren. 
Het DNB-rapport (DNB) maakt korte metten met het idee dat vooral ouderen moeite hebben met digitaal bankieren en dat het probleem in de loop der jaren vanzelf verdwijnt. Ook consumenten met bijvoorbeeld een lichamelijke of verstandelijke beperking of die niet goed kunnen lezen, lopen vast. Net als mensen die de Nederlandse taal onvoldoende spreken of de cultuur niet kennen. ‘Het rapport is een eyeopener’, vinden de belangenorganisaties. ‘Het maakt voor het eerst een grote en diverse onzichtbare groep bankklanten zichtbaar.’ 

Afhankelijkheid
Het onderzoeksrapport schetst een ontnuchterend beeld van de gevolgen van digitalisering van het betalingsverkeer voor mensen in een kwetsbare positie. De sluiting van veel bankfilialen en het afschaffen of steeds duurder maken van basiszaken als overschrijfformulieren, inlogtokens en papieren afschriften, leiden bijvoorbeeld tot afhankelijkheid. Mensen zien zich genoodzaakt bankzaken uit handen te geven aan anderen. ‘Zeer ongewenst’, aldus de belangenbehartigers. ‘Niet-digitaal bankieren moet voor bepaalde groepen mogelijk blijven.’ 

Niet financieel gestraft
De banken hebben in een reactie op het rapport al aangegeven dat ze garanderen dat niet-digitale klanten gebruik kunnen blijven maken van niet-digitale basisbankdiensten, zolang als dat nodig is. De belangenorganisaties zijn blij met deze toezegging. ‘Maar’, waarschuwen ze: ‘Dat mag niet tot extra kosten voor deze doelgroep leiden. Consumenten mogen niet financieel gestraft worden omdat ze niet mee kunnen met de digitalisering.’

Persoonlijk contact
De belangenorganisaties herkennen veel knelpunten in het rapport. Al langer wijzen zij de sector bijvoorbeeld op het gebrek aan persoonlijk contact door sluiting van kantoren en een ondoordringbaar, niet altijd behulpzame telefonische klantenservice.
Tegelijk constateert DNB dat de doelgroep nauwelijks op de hoogte is van de diverse servicepunten, zorgcoaches en cursussen die banken bieden. Die mismatch moet worden opgelost, vinden de belangenorganisaties. Er moet zo snel mogelijk een landelijk dekkend netwerk van lokale, wijkgerichte bankservicepunten komen, waar klanten van alle banken persoonlijk worden geholpen met hun algemene bankvragen. 

De organisaties onderschrijven de visie van DNB dat de groep kwetsbare consumenten alleen maar groter wordt als banken geen actie ondernemen. Ze roepen de banken daarom met klem op om de adviezen uit het rapport over te nemen in een concreet uitvoeringsplan. Op zeer korte termijn en op grote schaal.  

De uitgebreide reactie van de belangen- en consumentenorganisaties leest u hier.

Het uitgebreide nieuwsbericht van De Nederlandsche Bank leest u hier en de reactie van de banken op dat rapport lees u hier.

Dit is een gezamenlijke reactie van: ANBO, Consumentenbond, Iederin, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden, Netwerk Organisaties van Oudere Migranten (NOOM), Oogvereniging, Stichting ABC, Senioren Netwerk Nederland.

 

Belastingdienst zegt toe: “Papieren aangifte blijft mogelijk”

Omdat niet alle ouderen (voldoende) digitaal vaardig zijn, blijft de papieren aangifte mogelijk. Dat zegt de Belastingdienst in een reactie op het onderzoek ‘digitale vaardigheden’ van seniorenorganisatie KBO-PCOB.
Volgens de dienst zijn er geen plannen om het af te schaffen. Ingrid Rep, directeur KBO-PCOB: “Dat is goed nieuws. Het leven wordt steeds digitaler, ook de zaken die de overheid aanbiedt. De digitale belastingaangifte hangt voor sommige ouderen als een zwaard van Damocles boven het hoofd, gelukkig kunnen we die zorg wegnemen en blijft er een papieren alternatief beschikbaar.” Volgens de Belastingdienst is op dit moment slechts 1 procent van alle aangiftes niet digitaal, vermoedelijk kiezen vooral ouderen voor de papieren mogelijkheid.
Al blijft er een groep senioren die niet of nauwelijks digitaal vaardig is, er is ook een grote groep senioren die het digitale leven helemaal omarmd heeft. Dat blijkt uit het onderzoek ‘digitale vaardigheden’ onder internettende senioren. Een opvallende uitkomst is dat bellen is ingeruild voor WhatsApp. Bijna negen op de tien senioren (87%) met internet maken gebruik van deze berichtendienst. Slechts een kwart (25%) geeft de voorkeur aan bellen boven appen.
Lees het volledige artikel op de website van KBO-PCOB

Veranderingen bij het NOOM

Coördinatoren Lucia Lameiro García en Jeanny Vreeswijk-Manusiwa verlaten het NOOM. Zij coördineerden de afgelopen 7 jaren de activiteiten en projecten van het NOOM en hebben bijgedragen aan de sterke positie van het NOOM als gesprekspartner voor de overheid en als gewaardeerde partner in samenwerkingsorganen.
Het bestuur heeft Freddy May aangetrokken als interim coördinator per november 2022, voor een periode van 6 maanden, met als taken de lopende zaken te coördineren, een aanzet te geven voor nieuwe projecten en te zorgen voor continuïteit van de organisatie in en na 2023, onder meer door te zoeken naar een geschikte opvolger. De heer May was betrokken bij de oprichting van het NOOM en kent  als eerste coördinator van de organisatie het NOOM goed.
Met de inzet van de heer May als interim coördinator verwacht het bestuur dat het NOOM kan blijven functioneren als dé belangenbehartigingsorganisatie en het kenniscentrum met betrekking tot migrantenouderen.

Contactgegevens
Freddy May
e-mail: [email protected]
telefoon: 06-53554818

Belastingteruggave over 2021

Ruim 350.000 mensen ontvingen 20 of 21 januari een brief van de Belastingdienst waarin staat dat zij mogelijk recht hebben op. Het gaat om mensen die niet verplicht zijn om aangifte te doen maar mogelijk wel te veel belasting hebben betaald.
Door belastingaangifte te doen weten mensen gelijk of en hoeveel geld ze terugkrijgen. De grootste groep die een brief ontvangt (ruim 250.000) is ouder dan 21 jaar. Zo’n 30% van deze groep is gepensioneerd. Zij kunnen recht hebben op een teruggave omdat zij naast hun AOW een klein pensioen genieten waarop te veel belasting is ingehouden. Ook jongeren met een bijbaantje hebben vaak recht op belastingteruggave.
Om aanspraak te kunnen maken op belastingteruggave moeten zij wel belastingaangifte doen. Dat kan tot vijf jaar terug. Daarvoor kunnen zij gebruik maken van de aangifte app of het online aangifteprogramma. Daar staan veel gegevens vooraf ingevuld die wel gecheckt en eventueel aangevuld moeten worden. Ook is het nog mogelijk om aangifte te doen op papier.
In oktober 2022 verstuurde de Belastingdienst ruim 565.000 brieven over een mogelijke belastingteruggave over 2021. Veel mensen hebben hierop gereageerd. De groep die nog niet gereageerd heeft, ontvangt nu een herinnering.

Hulp bij de aangifte
Wie vragen heeft over de brief of geholpen wil worden bij de belastingaangifte kan gratis hulp krijgen. Op de website van de Belastingdienst staan verschillende vormen van hulp bij het doen van aangifte (belastingdienst.nl/hulp). Mensen kunnen met hun vragen ook terecht bij de Belasting Telefoon (gratis op telefoonnummer 0800 – 0543).

Reactie seniorencoalitie op programma Wonen en zorg voor ouderen

Op 23 november stuurden minister Helder en minister De Jonge het programma “Wonen en zorg voor ouderen” naar de Tweede Kamer. In een reactie hierop schrijft de Seniorencoalitie (ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM) blij te zijn met de ambitie voor de bouw van 290.000 woningen voor ouderen. Het is volgens de coalitie mooi dat het programma zowel onderdeel uitmaakt van de Woon- en Bouwagenda van de minister van Volkshuisvesting als van het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg van de minister voor Langdurige zorg en Sport. Hopelijk gaat deze samenwerking leiden tot een integrale aanpak waarin goed en passend wonen wordt verbonden met welzijn en wijken met goede voorzieningen.
Hoewel de coalitie blij is met de gezamenlijke aanpak, wijst zij er op dat alles afhangt van hoe de concrete uitwerking eruit gaat zien. Het is daarbij belangrijk dat ouderen goed betrokken worden in de processen en besluitvorming. En dat het gesprek wordt gevoerd mét oudere mensen en niet óver oudere mensen.
In de reactie vraagt de coalitie aandacht voor de volgende thema’s:

Haalbaarheid ambitie en terugvalscenario’s
In steeds meer rapporten wordt getwijfeld over de haalbaarheid van de bouwplannen. Naast de vragen  rondom stikstof hebben we te maken met de toewijzing van locaties, de afgifte van vergunningen en de stijgende bouwkosten. Het lijkt de coalitie verstandig om terugvalscenarios’s te hebben.

Verpleegzorgplaatsen voor zeer kwetsbare mensen nu
Een van de voorgestelde maatregelen is om het aantal verpleeghuisbedden niet te verhogen. Dit terwijl er genoeg signalen zijn dat de behoefte aan intensieve zorg toeneemt. De Seniorencoalitie pleit voor een betere overgangssituatie met meer capaciteit dan nu voorzien ismen dringt aan op (al dan niet tijdelijke) maatregelen om verpleeghuisplaatsen voor een grotere en diverse groep beschikbaar te maken.

Bouwen met het oog op palet aan zorgmogelijkheden
De coalitie is benieuwd naar de mogelijkheden van de geclusterde woonvormen en hoe er ingespeeld wordt op de diversiteit,  waaronder de behoefte van ouderen met een migratieachtergrond.

Investeren in welzijn en wijken
Alleen woningen is niet genoeg. Het is belangrijk om naast het bouwen van woningen ook de wijken en de voorzieningen mee te nemen in de visie en woondeals. Er moet een goede infrastructuur in de wijken komen van zorg en welzijn.

Lees hier de volledige reactie

Toegankelijk betalingsverkeer vergt grotere prioriteit.

15 november jongstleden constateerde het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) dat Toegankelijk betalingsverkeer nog meer prioriteit vergt. Het MOB roept banken op om meer prioriteit te geven aan het verbeteren van de toegankelijkheid van betaaldiensten. De Nederlandse Bank (DNB) publiceert medio december 2022 een onder consumenten in kwetsbare posities uitgevoerd verdiepend onderzoek. Uit dat onderzoek blijkt, onder andere, dat tussen de 1,8 en 2,6 miljoen volwassenen in ons land niet zelfstandig al hun bank- en betaalzaken kunnen of willen regelen.
De resultaten van het verdiepende DNB-onderzoek betekenen dat de toegankelijkheid door de banken verder verbeterd moet worden. Volgens het MOB kunnen banken hier meer prioriteit aan geven door meer menskracht en middelen beschikbaar te stellen. Bijvoorbeeld om meer en sneller lokale servicepunten voor hun klanten te realiseren en met name hun niet-digitale dienstverlening waar mogelijk te verbeteren. DNB zal, als voorzitter van het MOB, de bankbestuurders hiertoe oproepen. Daarnaast organiseert DNB in januari 2023 een workshop met de banken, belangenorganisaties en andere stakeholders om te bezien hoe de resultaten van het verdiepende onderzoek kunnen worden omgezet in concrete maatregelen om de toegankelijkheid voor mensen uit de aandachtsgroepen te verbeteren. Dit alles kan een belangrijke bijdrage leveren om de door de aandachtsgroepen ervaren ontoereikende toegankelijkheid in het betalingsverkeer te verbeteren.
Het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) is een overlegplatform waarin organisaties betrokken bij het aanbieden en afnemen van betaaldiensten zich inzetten voor een veilig, betrouwbaar, toegankelijk en efficiënt betalingsverkeer voor iedereen. Het MOB wordt voorgezeten door DNB en komt twee keer per jaar bijeen.

Campagne over aanvragen of wijzigen toeslagen

Het kabinet wil mensen die gebruik maken van één of meerdere toeslagen wijzen op het belang van het tijdig doorgeven van wijzigingen die van invloed kunnen zijn op de hoogte van toeslagen. Bovendien krijgen vanaf 1 januari ook ongeveer 500.000 extra huishoudens recht op één of meerdere toeslagen. Voor hen is het belangrijk om te checken of zij vanaf 1 januari in aanmerking komen voor een toeslag. Daarom start vanaf 21 november de landelijke campagne “Check, pas aan en door!”

Ruim 5,7 miljoen huishoudens maken op dit moment gebruik van 1 of meerdere toeslagen. Zij ontvangen binnenkort een brief en hoeven geen nieuwe aanvraag te doen. Het is wel belangrijk dat zij de informatie controleren op basis waarvan Toeslagen het nieuwe voorschot heeft berekend. Daarom start een grote landelijke campagne om mensen te informeren over het gebruik van toeslagen. In de campagne wordt ook aandacht besteed aan het belang van het up-to-date houden van de gegevens waarop Toeslagen de toeslagen baseert. Hiermee wordt voorkomen dat mensen, die een toeslag ontvangen, geconfronteerd worden met een terugvordering.

Vanaf 1 januari hebben ongeveer 500.000 extra huishoudens recht op 1 of meerdere toeslagen. Dat is het resultaat van de koopkrachtmaatregelen die het kabinet heeft genomen. Voor hen is het belangrijk om te checken of zij vanaf 1 januari in aanmerking komen voor een toeslag. Het aanvragen en aanpassen van toeslagen is eenvoudig online te regelen via toeslagen.nl. Op de website wordt precies uitgelegd hoe mensen zorg-, huur- of kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget kunnen aanvragen. Ook is er vanaf 25 november een rekenhulp beschikbaar. Hier kunnen zij berekenen of ze in aanmerking komen voor een toeslag. Hierin zijn de wijzigingen vanaf 1 januari al verwerkt. Mensen die toch moeite hebben met het online regelen van het aanvragen of wijzigen van hun toeslagen, kunnen daarbij ondersteuning krijgen. Bijvoorbeeld bij balies en steunpunten of via een Toeslagenservicepunt: een netwerk van vaste intermediairs waar Toeslagen mee samenwerkt. Denk hierbij aan hulp- en dienstverleners zoals bibliotheken, ouderenbonden, formulierenbrigades, lokale ouderenorganisaties en sociaal raadslieden. Via toeslagen.nl kun je een servicepunt bij jou in de buurt vinden.

Vanaf 1 januari zijn verschillende toeslagen verhoogd. Ook is de inkomensgrens aangepast en waardoor meer mensen in aanmerking komen voor 1 of meerdere toeslagen. Uit onderzoek blijkt dat er een groep mensen is die wel recht hebben op een of meerdere toeslagen, maar daar geen gebruik van maken. Het is zeker nu, op het moment dat de energieprijzen stijgen en dagelijkse boodschappen duurder zijn, dan ook des te belangrijker dat mensen de toeslagen ook echt aanvragen.

Training digitale vaardigheden voor Marokkaanse ouderen met succes afgerond

Op 17 november ontvingen 22 Marokkaanse ouderen een certificaat van de Rotterdamse wethouder Faouzi Achbar (Welzijn, Samenleven, Sport en Digitale Inclusie). De afgelopen 8 weken verbeterden zij hun digitale vaardigheden. Samen met MOBiN, de Marokkaanse Ouderenbond in Nederland, ontwikkelde het Netwerk digitale inclusie 55+ voor hen een training op maat. Ouderen met een Marokkaanse culturele achtergrond blijken namelijk weinig gebruik te maken van bestaand aanbod om mee te komen in de digitale wereld.
Wethouder Faouzi Achbar: “Zowel in de fysieke als digitale wereld is het van belang dat iedereen mee kan doen. De digitale wereld biedt veel mogelijkheden en kansen, maar om daar gebruik van te kunnen maken zijn digitale vaardigheden essentieel. Niet elke Rotterdammer krijgt deze vaardigheden van jongs af aan mee. Ik ben daarom ook erg blij met initiatieven als deze en heb met trots de certificaten aan de deelnemers uitgereikt.”

Laagdrempelig 
Samen met MOBiN werd bekeken hoe Marokkaanse ouderen het best ondersteund kunnen worden bij digitale uitdagingen. Dat werd een training op maat, want “anders worden dit soort mensen niet bereikt en blijven ze links liggen”, vertelt Driss Tabghi van MOBiN. Het aanbod moet laagdrempelig zijn. Daarom is gekozen voor een locatie waar de ouderen al regelmatig samen komen: Stichting Vader en Zoon in Feijenoord. En voor een trainer die bekend is met de Marokkaanse cultuur en de taal van de deelnemers spreekt. Daarnaast konden de deelnemers gebruik maken van een laptop in bruikleen omdat zij vaak zelf nog niet in het bezit zijn van een laptop of computer. “Het geheim is de doelgroep heel goed kennen en geduld opbrengen. Dat is niet voor iedereen weggelegd” sluit Driss af.

Meedoen in de digitale wereld
Gedurende acht weken leerden de deelnemers van de training met een laptop werken en werden al hun vragen hierover beantwoord. Zij hebben een mooie stap gemaakt om mee te komen in de digitale wereld. Dat is belangrijk omdat steeds meer dienstverlening van bijvoorbeeld de overheid digitaal plaatsvindt. Zonder digitale vaardigheden kan je dus niet langer zelfstandig meekomen in de maatschappij. Naar schatting geldt dit voor ongeveer 25% van alle Rotterdammers. Van alle 55-plussers voelt zelfs meer dan de helft zich niet voldoende digitaal vaardig. Daarom werken zo’n 50 organisaties, waaronder het NOOM, samen in het Netwerk Digitale Inclusie 55+ aan een passend aanbod om de digitale vaardigheden van Rotterdamse ouderen te versterken.

Voedselhulp voor ouderen op Curaçao is hard nodig!

Curaçao is een geliefde vakantiebestemming vanwege het lekkere weer en de mooie stranden. Maar het eiland heeft ook een andere kant. Een derde van de inwoners op Curaçao leefde voor de coronacrisis al onder de armoedegrens. Ouderen wonen in krotten en hebben soms dagenlang geen eten. Ook kunnen veel van hen geen medicijnen meer betalen. Lockdowns zorgden voor inkomensverlies, grote voedseltekorten en nóg meer aanmeldingen bij de voedselbank op het eiland.
In tegenstelling tot de voedselbanken in Nederland die veel producten gratis ontvangen, moet de voedselbank op Curaçao zelf alle levensmiddelen inkopen. Maar door gebrek aan inkomsten kan de voedselbank nog maar amper in die behoefte voorzien. Door de crisis in Oekraïne zijn de prijzen van levensmiddelen enorm gestegen, waardoor de prijzen van de voedselpakketten ook hoger worden. Tot februari 2022 kostte een pakket 39 euro, nu is dat 45 euro! Op dit moment kan de voedselbank nog maar 1000 pakketten per maand uitdelen en kregen 3000 mensen, – waarvan 40% ouderen – de boodschap dat er geen pakket meer voor ze is. MAX Maakt Mogelijk wil de voedselbank op Curaçao steunen zodat ook deze mensen een voedselpakket kunnen ontvangen.

Netwerkversterker Kwok Hung Lau over voorlichting voor Chinezen

In een nieuwe serie artikelen vertellen netwerkversterkers van het NOOM over hoe zij te werk gaan en welke ervaringen zij hebben opgedaan tijdens de uitvoering van hun werk. In dit artikel vertelt netwerkversterker Kwok Hung Lau waarom gezondheidsvoorlichting zo belangrijk is en wat de randvoorwaarden zijn voor effectieve voorlichting. “Belangrijk bij het organiseren van een voorlichtingsbijeenkomst is dat je het thema goed kiest: het moet aansluiten op wat er leeft in een groep: welke vragen hebben ze? wat weten ze al over het thema? Welke gevoeligheden zijn er ten aanzien van het thema? Hét thema de afgelopen periode was natuurlijk Corona. Veel Chinezen hebben informatie gekregen via Whatsapp, de telefoon of van vrienden. Maar lang niet alle informatie is correct, en nogal wat mensen zijn door die informatie op het verkeerde been gezet, wat bijvoorbeeld hun beslissing om zich wel of juist niet te laten vaccineren heeft beïnvloed. Een andere belangrijke voorwaarde voor een succesvolle bijeenkomst is dat de voorlichting wordt gegeven door iemand met gezag of autoriteit. Bij gezondheidsvoorlichting dus een -al dan niet gepensioneerde- arts. Mensen accepteren de informatie dan veel makkelijker en eerder dan van een medisch ongekwalificeerde vrijwilliger. Ik fungeer tijdens de bijeenkomsten als tolk, omdat de voorlichter vrijwel nooit Chinees spreekt. De voorlichting wordt in het Kantonees gegeven. Mocht iemand die taal niet beheersen dan vragen we iemand anders die de taal wel verstaat, naast hem of haar te gaan zitten en waar nodig zachtjes te vertalen”.  Lees het volledige verhaal van Kwok.