Nederland telt steeds meer ouderen. Ook het aandeel ouderen met een migratie-achtergrond neemt toe. Tot nu toe is relatief weinig bekend over deze migranten-ouderen. Dit komt onder andere omdat vaak slechts een beperkt aantal groepen (overwegend Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen) wordt onderzocht én omdat studies vaak maar naar één domein kijken. In het artikel Migrantenouderen in Nederland, een beschrijvende analyse van de leefsituatie van ouderen uit de 20 grootste herkomstgroepen van het CBS wordt de leefsituatie van de 20 grootste groepen migrantenouderen in Nederland beschreven op de terreinen demografie, huishoudenssituatie en nabijheid van kinderen, sociaaleconomische positie en gezondheid. De maatschappelijke positie van migrantenouderen verschilt van die van ouderen met een Nederlandse herkomst, en ook tussen de groepen migrantenouderen bestaan verschillen. In het artikel zijn ook migrantenouderen onderzocht die in eerder onderzoek niet of nauwelijks aan bod zijn gekomen. Zo zijn ouderen uit Indonesië in deze onderzoeken vaak niet meegenomen. Ouderen met een Indonesische achtergrond zijn echter een omvangrijke groep in Nederland. Zij zijn relatief lang in Nederland en, deels hiermee samenhangend, relatief oud. De analyses in dit artikel laten zien dat deze groep op meerdere punten een relatief gunstige maatschappelijke positie inneemt. Ook andere groepen migrantenouderen doen het relatief goed indien naar huishoudenssituatie, sociaaleconomische positie en gezondheid gekeken wordt. Dit geldt bijvoorbeeld voor ouderen uit de buurlanden (België, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk) en uit andere EU-lidstaten (Italië en Spanje).
Er zijn echter ook ouderen die extra kwetsbaar zijn. Dit lijkt vooral het geval te zijn voor ouderen die hier als vluchteling heen zijn gekomen, zoals ouderen uit Afghanistan, Irak, Iran en Syrië. Ouderen uit vluchtelingenlanden hebben op diverse terreinen een ongunstige maatschappelijke positie. Vooral wat betreft sociaaleconomische positie zijn deze ouderen kwetsbaar. Ze zijn vaker afhankelijk van een (bijstands)uitkering, hebben een relatief laag huishoudensinkomen en ongeveer een kwart heeft een huishoudensinkomen onder het sociaal minimum. Deze groep ouderen is vaak uit beeld gebleven. Op basis van de analyses in dit artikel lijkt extra aandacht voor deze groep echter wel wenselijk.
In de nabije toekomst zal Nederland grijzer en diverser worden (De Beer et al., 2020). Monitoring van (migranten)ouderen in de volle breedte, dus voor verschillende groepen én voor verschillende domeinen, lijkt wenselijk om de kans op een goede oude dag voor alle ouderen in Nederland te kunnen bevorderen.
Lees het artikel op de website van het CBS
Christina Harrevelt
-
Migrantenouderen in Nederland, een beschrijvende analyse
-
Seniorencoalitie spreekt in Tweede Kamer over nieuw pensioenstelsel
De Seniorencoalitie van ANBO, KBO-PCOB, Koepel Gepensioneerden en NOOM spreekt dinsdag 10 mei in de Tweede Kamer over het nieuwe pensioenstelsel. Namens de Seniorencoalitie zal John Kerstens de Kamer in een rondetafelgesprek voorhouden dat de nieuwe pensioenwet moet worden verbeterd, omdat anders het draagvlak onder gepensioneerden voor de omvangrijke operatie wegvalt.
De Seniorencoalitie heeft in een zogeheten Position Paper haar bezwaren tegen de nieuwe pensioenwet op een rijtje gezet. De Seniorencoalitie staat kritisch tegenover de veranderingen op pensioengebied gestaan. Belangrijke reden voor die opstelling is dat het huidige stelsel zorgt voor een voortdurend uitholling van pensioenen omdat er met een absurd rekenrente wordt gewerkt. Dat gebeurt in het nieuwe stelsel niet. Maar in de overgangsperiode tot 2027 blijft pensioen afhankelijk van een toevallige dagrente.
Verder wil de Seniorencoalitie dat er uitzicht komt op inhaalindexatie, omdat de koopkracht van gepensioneerden de afgelopen 12 jaar al 25% is gedaald. Het evenwichtig omzetten van de huidige pensioenaanspraken in pensioenvermogens is ook nog onvoldoende gegarandeerd. Ten slotte wil de coalitie dat de zeggenschap van gepensioneerden beter wordt geregeld.
Het rondetafelgesprek van de commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid met deskundigen uit het pensioenveld vindt dinsdag 10 mei vanaf 16.30 uur plaats. Het is live te volgen via de website van de Tweede Kamer (www.tweekamer.nl).
-
Weten over vergeten
Met haar proefschrift Knowing about forgetting biedt Nienke van Wezel inzicht in de ervaringen met mantelzorg, de verklaringen voor de oorzaken van dementie en de communicatie over dementie onder mantelzorgers met een Turkse, Marokkaanse of Surinaams-Creoolse migratieachtergrond. Ook onderzoekt zij de effecten van het voorlichtingsprogramma “Weten over vergeten” op de kennis over dementie, de bespreekbaarheid van dementie, het gebruik van professionele zorg, de ervaren zorgbelasting en de kwaliteit van leven onder deze mantelzorgers.
Aan bod komen onder meer:- De visie op dementie – en op communicatie over dementie – onder vrouwelijke mantelzorgers met een Turkse, Marokkaanse of Surinaams-Creoolse achtergrond.
- Hun opvattingen over mantelzorg.
- De effecten van het cultuursensitief voorlichtingsprogramma Weten over vergeten op de kennis over dementie
- De kwaliteit van leven van mantelzorgers met een Turkse of Marokkaanse migratieachtergrond
- De effecten van het cultuursensitief voorlichtingsprogramma Weten over vergeten op de kwaliteit van leven van mantelzorgers met een Turkse of Marokkaanse migratieachtergrond
In de Nationale Dementiestrategie 2021-2030 staat dat aandacht besteed moet worden aan culturele diversiteit van zorgvragers en de Zorgstandaard dementie 2020 beveelt aan specifieke aandacht te hebben voor de behoeften van migrantengroepen. Deze aanbevelingen sluiten aan bij de conclusie in het proefschrift dat een cultureel sensitieve benadering bij voorlichting over dementie en over ondersteuningsmogelijkheden van belang is.
Daarnaast doet de onderzoekster een aanbeveling aan professionals: heb bij mantelzorgers uit migrantengroepen niet alleen aandacht voor de soms zware zorglast, maar ook voor de voldoening die mantelzorgers vaak halen uit mantelzorg voor een naaste met dementie. Aandacht voor de positieve aspecten van mantelzorg kan helpen om de draagkracht van mantelzorgers te vergroten.
Lees de samenvatting van het proefschrift (Nederlands)
-
Energietoeslag voor Rotterdammers met een laag inkomen
Rotterdammers met een laag inkomen kunnen vanaf 2 mei 2022 een energietoeslag aanvragen. De energietoeslag is bedoeld voor het betalen van de energierekening.
Had u in januari 2022 een inkomen tot 120% of 140% van het sociaal minimum, dan kunt u de energietoeslag van € 800,- aanvragen.
In de tabel staan de maximale bedragen per soorten huishoudens voor u vermeld. U mag de toeslag 1 keer aanvragen. Aanvragen kan tot 31 december 2022. Op de pagina Extra energietoeslag voor lage inkomens staat uitgebreide informatie. Lees die pagina eerst goed door voordat u de aanvraag doet.
Meer informatie en aanvraagformulierHulp bij aanvraag energietoeslag op locatie
Van 9 tot en met 13 mei is het de Week van het Extraatje010.
U kunt dan op veel plekken hulp krijgen bij het aanvragen van de energietoeslag.
Ook kunt u daar dan terecht voor andere regelingen voor lage inkomens.
Alle plekken waar u hulp kunt krijgen, vindt u op de plattegrond.
-
Nog meer Rotterdamse minima krijgen 800 euro energietoeslag
De gemeente Rotterdam heeft een gift van maximaal 15 miljoen euro aangeboden gekregen van Stichting De Verre Bergen om nog meer Rotterdammers een eenmalige energietoeslag van 800 euro te kunnen geven. Er was tot nu toe geld om iedereen met een inkomen tot 120 procent van het wettelijk sociaal minimum (WSM) 800 euro te geven. Met deze gift zou dat kunnen worden opgerekt naar iedereen met een inkomen tot 140 procent van het WSM.
De gemeente Rotterdam gaat nu ‘goed kijken’ hoe de gift van Stichting De Verre Bergen volgens de wetten en regels bij de beoogde groep terecht kan komen. Daar is wat tijd voor nodig, schrijft de gemeente: “De randvoorwaarden op juridisch en financieel gebied moeten nog nader ingevuld worden.” Dat het allemaal wel mogelijk is, is vrijdag al direct uitgezocht.
Lees het volledige artikel op Rijnmond
-
Mooi maar triest gesprek met minister Schouten over AOW-gat Surinamers
Op 20 april vond een gesprek plaats tussen minister Carola Schouten en vertegenwoordigers van de Surinaamse gemeenschap in Nederland, waaronder NEHOB voorzitter en bestuurslid van NOOM, Sekhar Bissessur. Onderwerp van het gesprek was de mogelijkheid een financiële tegemoetkoming te realiseren voor Surinamers met een AOW gat. De minister werd uitgedaagd om haar zienswijze met de aanwezigen te delen. Al gauw werd duidelijk dat de indertijd door de Commissie Sylvester voorgestelde speciale Regeling het niet zal redden De minister ziet wel mogelijkheden, benadrukte ze, in de toekenning van een éénmalig belastingvrij collectief gebaar. Geld op de begroting om zulks te realiseren heeft ze helaas nog niet. Over de voorjaarsnota kon ze geen uitspraken doen. “Ik ben eerlijk tegen u”, vertelde ze: “reken er niet op dat ik het antwoord voor 1 juli 2022 heb. Ik kan wel voorspellen dat we er dit jaar uit moeten komen. Er zijn verschillende opties die ik aan het bestuderen ben, ook op het gebied van de afbakening moeten nog knopen worden doorgehakt om de intentie volledig waar te maken. Ik besef dat dit al tientallen jaren speelt, gelooft u me dat deze zaak me aan het hart gaat, het staat hoog op mijn prioriteiten lijstje. Ik vraag u nog even geduld. Ik heb meer tijd nodig en waardeer uw medewerking”.
Mooi dat de minister de reparatie cq. tegemoetkoming aan de Surinaamse ouderen vanwege hun AOW-gat als een prioriteit beschouwt. Triest omdat het nog maanden gaat duren voordat duidelijk is wat die tegemoetkoming in gaat houden. In een brief bedanken de Surinaamse gesprekdeelnemers de minister voor haar luisterend oor en moedigen haar aan haar blikveld te verbreden en nog eens te kijken naar de aanbevelingen die de commissie Sylvester in 2021 heeft gedaan.
Lees het verslag van het gesprek met de minister en de Dank en aanmoedigingsbrief. Met dank aan Ram Rambaratsingh en Barryl Biekman.
-
Dementie bij oudere migrant regelmatig te laat onderkend
Dementie wordt bij oudere migranten nog regelmatig niet of te laat onderkend. Op vragen van Liane den Haan laat minister Conny Helder weten dat iedereen met dementie tijdig de juiste diagnose moet krijgen.
Taal is vaak een drempel, vertelt Janne Papma van de geheugenpolikliniek in het Alzheimercentrum van het Erasmus MC aan NU.nl. “De huidige generatie ouderen met een migratieachtergrond is niet in Nederland opgegroeid en spreekt niet altijd goed genoeg Nederlands om met een arts over hun klachten te praten”.
Liane den Haan en Tunahan Kuzu van DENK stelden vragen hierover aan de minister Kuipers van Volksgezondheid en Helder van Langdurige Zorg.
“De beste zorg betekent niet alleen zorg die aansluit bij de fysieke kenmerken van mensen maar ook bij culturele verschillen en verschil in het geboorteland”, zegt Liane den Haan. “Zulke verschillen kunnen grote invloed hebben op de gezondheid, en ook op het vaststellen van dementie.” Minister Conny Helder antwoordt, mede namens haar collega Ernst Kuipers, dat het heel belangrijk is dat mensen met dementie de juiste diagnose krijgen. Voor bepaalde groepen migranten vraagt dit extra aandacht van de huisarts. Minister Helder erkent de obstakels, zoals taalbarrières en testen gericht op schoolse vaardigheden. “Een taalbarrière kan de communicatie met een patiënt of cliënt in de weg zitten en vraagt van zorgverleners extra inzet”, stelt de minister. “Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van een professionele tolk, om degene met een zorgvraag goed te begrijpen.” Minister Helder meldt dat er een studie is gestart naar de inzet en financiering van talentolken in de zorg. Liane en Tunahan zijn van mening dat het cruciaal is dat er, gezien de vergrijzing onder oudere migranten, op korte termijn aandacht komt voor cultuurspecifieke zorg in verpleeghuizen en de thuiszorg, zoals eetgewoonten, andere opvattingen over hygiëne, religieuze gewoonten en taalproblemen. “Voor alle bewoners van verpleeghuizen is persoonsgerichte zorg de norm”, antwoordt de minister daarop. “Daarom heeft het onderwerp cultuursensitieve zorg reeds de benodigde aandacht. Door het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten (NOOM) wordt met subsidie van het ministerie gewerkt aan een leidraad voor cultuurspecifieke zorg waarmee zorgaanbieders ook aan oudere migranten persoonsgerichte zorg kunnen leveren.”
Migrantenouderen vormen een moeilijk bereikbare groep. Liane den Haan en Tunahan Kuzu vroegen aan de ministers Kuipers en Helder hoe zij oudere migranten de komende jaren willen bereiken en voorlichten. “Er zal op regionaal niveau op laagdrempelige wijze begrijpelijke publieksinformatie en individuele voorlichting worden geboden, cultuursensitief, in diverse communicatievormen”, zegt minister Conny Helder. “Zo staat het ook in de Zorgstandaard Dementie. Persoonsgerichte zorg is de norm, ongeacht leeftijd, geslacht of culturele achtergrond. Cultuursensitiviteit is daarbij uiteraard belangrijk. Zorgorganisaties en zorgprofessionals dienen daarvoor voldoende uitgerust te zijn.” De minister zegde Liane en Tunahan een brief toe over cultuursensitieve zorg vanwege het toenemend aantal mensen met een migratieachtergrond dat op goede zorg is aangewezen.
Lees meer op de website van fractie Den Haan
-
Convenant Contant Geld ondertekend
Banken gaan de tarieven voor het gebruik van contant geld voorlopig niet verhogen. Dat hebben verschillende partijen – waaronder ouderenorganisaties zoals NOOM – afgesproken in het convenant contant geld. Het convenant bevat afspraken over de beschikbaarheid van geldautomaten, een acceptatieplicht van winkeliers en het niet in rekening brengen van allerlei kosten door banken. Deze afspraken zijn belangrijk voor senioren, waaronder veel migrantenouderen, die afhankelijk zijn van contant geld. Banken zijn namelijk vrij in het bepalen van hun tarieven. Nu is echter afgesproken dat de kosten voor het gebruik van contant geld tot in ieder geval juli 2023 niet omhoog gaan. Banken kunnen dus bijvoorbeeld niet besluiten dat je een euro moet betalen voor elke opname uit een geldautomaat.
-
Stand van zaken Sociaal Vitaal in Kleur
Uit verschillende onderzoeken, landelijk en in gemeenten zoals Rotterdam en Utrecht, blijkt dat een groot deel van de migrantenouderen eenzaamheid ervaart. Het programma Sociaal Vitaal in Kleur, dat wordt uitgevoerd door het NOOM, is een goed middel gebleken om gevoelens van eenzaamheid onder ouderen die zelfstandig wonen te voorkomen of te verkleinen.
Het artikel ‘Sociaal Vitaal In Kleur tegen de eenzaamheid’ beschrijft de opzet en uitvoering van het programma en geeft de laatste stand van zaken. In de afgelopen periode heeft Sociaal Vitaal in Kleur het tempo van uitvoering moeten bijstellen door corona. Het was niet altijd mogelijk om elkaar te ontmoeten en te bewegen. Wat wel mogelijk was, is wandelen. Daaraan is gehoor gegeven en zijn er wandelgroepen gevormd. Met de versoepelingen en toch een minder ingrijpende ziektebeeld van corona, voelen ouderen zich nu weer redelijk veilig en durven weer bij elkaar te komen.
Intussen wordt gewerkt aan een handleiding voor lokale partners in Utrecht en Rotterdam zodat zij blijvend Sociaal Vitaal in Kleur kunnen uitvoeren. Maar ook op andere plekken in het land kan deze handleiding worden gebruikt. Want ondertussen is het NOOM bezig met aanvragen voor de gemeenten Den Haag, Amersfoort en Roosendaal. We wachten niet af, want in Amersfoort is er al een multiculturele wandelgroep gestart. Download het artikel.
-
Informatie over de eenmalige energietoeslag 2022
Ongeveer 800.000 huishoudens met een laag inkomen krijgen in 2022 een eenmalige energietoeslag. Het NOOM krijgt veel vragen over deze toeslag. In een uitgebreid artikel op deze site wordt ingegaan op vragen over de hoogte van de toeslag, de voorwaarden waaraan moet worden voldaan om de toeslag te krijgen en de wijze waarop die moet worden aangevraagd. Ook bevat het artikel achtergrondinformatie over de regeling en een aantal handige links.
